page0206

198

Summa teologiczna

powstawaniu i rozkładowi. Sklepienie nie zostało zatem stworzone drugiego dnia.

Lecz przeć i w nem jest, co powiedziano w Ks. Roiz. I, 6: / rzekł Bóg: Niech się stanie sklepienie. A następnie dodaje się (w. 8): / nastał wieczór i poranek, dzień wtóry.

Odpowiadam, że jak naucza Augustyn {de Gen. ad Litt. lib. 1), przestrzegać należy dwu rzeczy w tego rodzaju zagadnieniach. Po pierwsze mianowicie, by pozostać niezachwianie przy prawdzie Pisma św. Po drugie, skoro wielorako można wykładać Pismo św., nie powinien nikt tak wyłącznie trzymać się jednego wykładu, by jeśli się okaże, że on jest iałszywy, nie twierdził zuchwale, że jest to sens Pisma św., aby przez to niewierni nie wyśmiewali się z Pisma św. i aby nie zamykać im drogi do wiary.    ^

Należy więc pamiętać, że to sklepienie o którem się czyta, że zostało stworzone drugiego dnia, można rozumieć dwojako. Jednym sposobem jako sklepienie w którem są gwiazdy. I według tego musimy rozmaicie wykładać, odpowiednio do różnych teoryj ludzi o sklepieniu. Niektórzy bowiem twierdzili, że to sklepienie składa się z elementów. I to było zdanie Empedoklesa, który jednak powiedział, że dlatego to ciało niebieskie jest niezniszczalne, że w jego złożeniu niema niezgody, lecz tylko miłość. — Inni zaś powiedzieli, że sklepienie należy do natury czterech elementów, nie jakoby było złożone z elementów, lecz jako element niezłożony. I to było zdanie Platona, {lim. II), który przyjął, że ciało niebieskie jest elementem ognia. — Inni zaś powiedzieli, że niebo nie należy do natury czterech elementów, lecz że jest piątem ciałem, poza czterema elementami. I to jest zdanie Arystotelesa {De Caelo et Mundo lib. 1).

Według pierwszego więc zdania, można przyznać, mówiąc absolutnie, że sklepienie zostało stworzone drugiego dnia, nawet co do swej substancji. Należy bowiem do dzieła stworzenia powołanie do bytu samej substancji elementów; do dzieła zaś oddzielenia i ozdoby należy uformowanie rzeczy z elementów pierwej istniejących. — Według zdania Platona zaś, nieodpowiedniem byłoby wierzyć, że sklepienie co do swej substancji zostało uczynione drugiego dnia. Gdyż według tego, uczynienie sklepienia znaczy stworzenie elementu ognia. Stworzenie zaś elementów należy do

http://rcin.org.pl