19
nnetody syntetycznej do chemii organicznej. Rzeczywiście, na podstawie utworzenia składników organicznych przez naśladownictwo mechanizmu, jaki ich wytworzeniu w roślinach i zwierzętach przewodniczy, można postawić tezę, że skutki chemiczne życia zawdzięczać muszą swe istnienie działaniu zwyczajnych sił chemicznych, podobnie jak skutki fizyczne i mechaniczne życia są tylko następstwem działania sił czysto fizycznych i mechanicznychu *). Gdy w końcu podobny skutek udało się osiągnąć co do kwasu salicylowego Kolbemu, a Ke-kule z uczniami otrzymał kwas jabłkowy i winny, Yogt z miną zwycięzcy wołał przedwcześnie: „że siła żywotna została wypędzona z królestwa wiedzy biologiczneju 2). Już na pewno liczono, że pewnego pięknego poranku uda się stworzyć amoebę lub inne jakie żyjątko, a z czasem, gdy tylko początek będzie zrobiony, to i słonia.
Lecz zdajmy sobie jaśniej sprawę z dokonanych w tym względzie odkryć.
Roślina, zarówno jak zwierzę, jest niezmiernie sztucznym organizmem, którego żyjące tkanki zanurzone są w cieczy ustawicznie wśród nich krążącej i takowe odnawiającej. Ciecz ta, czyli środowisko, wypełniająca wszystkie szczeliny pomiędzy pierwiastkami tkaninowymi i posiadająca wszystkie warunki dla życia tych pierwiastków niezbędne, nazywa się limfą. Spełnia ona zadanie rzeki użyźniającej pola, przez które przepływa, bo dostarcza owym żywym tkankom potrzebnych składników chemicznych, a nawzajem zabiera od nich wszystkie te produkta, które w nich powstają wskutek wymiany materyi.
1) Berthelot: „Science et philosophie" str. 58.
2) Patrz: „Nieśmiertelność człowieka" przez M. YYł. Dębickiego, Warszawa, 1889, str. 80. „Le principe vital et Tamę pensante“ par Fr. Bouillier, Paris, 1873, cz. IV. Albert Farges: „La vie et l'evolution des especes“, Paris, 1892, str. 55 i nast. Hettinger: „Apologie des Christen-thumsu str. 355 i nast. „Przegląd powszechny11 rok 1885, artykuł ks. dr. Skrochowskiego: Prawdziwy uczony.
2*