page0241

Czcionki same mają u góry dotyczącą literę oddaną wypu-kłem pismem, ażeby ją ślepy mógł rozpoznać; u spodu zaś znajduje się kształt litery utworzony z obok siebie umieszczonych trójkątnie zaostrzonych sztyfcików czyli w piśmie igiełko-wem. Przy składaniu umieszcza ślepy literę obok litery i przyciska czcionki do papieru. Na końcu słowa umieszcza się próżną do czcionki podobną sztabkę. Co ślepy w ten sposób napisze, może widzący także odczytać odwróciwszy kartkę. Ślepy odczytuje to zapomocą dotykania.

Pojedynczszem jest namacalne pismo kropkowe Ludwika Braille, podobnie jak przy telegrafie Morsego, ma jednak tę ujemną stronę, że nie każdy potrafi je odczytać.

2. Wychowanie głuchoniemych. (Iłuchoniememi zowiemy takie osoby, które wskutek całkowitej głuchoty albo w wysokim stopniu tępego słuchu nie-mogły się wyuczyć mowy wokalnej od swego otoczenia. Posiadają normalne organa mowy, lecz nie nauczyły się dlatego mówić, iż nie słyszą.

Abbe de 1’ Eppee zaprowadził roku 1760 w ufundowanym przez się zakładzie głuchoniemych w Paryżu rozmowę na migi, oparł się przeto na naturalnem usiłowaniu głuchoniemych pragnących porozumieć się zapomocą znaków. Osobliwie ważnem było zaprowadzenie tak zwianego alfabetu palcowego, gdzie każdy głos wyraża się przez pewne ułożenie palców. Znaczenie wyrazów musi być doprowadzonem do świadomości przez pokazywanie odnośnych przedmiotów. Przez to umożliwia się głuchoniemym porozumiewanie się między sobą i z nauczycielem, z innymi jednak ludźmi jest dla nich obcowanie utrudnione.

Samuel Heinicke powziął myśl wyuczyć głuchoniemych także i wokalnej mowy, w tym celu założył w roku 1778 w Lipsku specyalny instytut.

Głuchoniemy uczy się mowy zapomocą wzroku i naśladowania. Pojedyncze głosy wymawia się dobitnie; zwraca się uwagę na ułożenie ust i inne fizyologiczne okoliczności przy wygłaszaniu onychże, wszystko pokazane musi być potem naśladowanem i ćwiczonem. Głoski łączy się w słowa, a znaczenie ich wyjaśnia się zapomocą pokazywania i mowy mimicznej. Tak uczą się głuchoniemi nietylko mówić ale i rozumieć mowę nauczyciela, a przez ćwiczenie także mowę innych

*

http://rcin.org.pl