page0027

TEORIA NAZW WŁASNYCH

McCawley (1971), Katz (1972), Donnellan (1972) i inni, a z polskich filozofów Kotarbiński (1929) i Dąmbska (1949).

Oprócz omówionych dwóch głównych hipotez na temat znaczenia nazw własnych istnieją hipotezy poboczne. Niektórzy filozofowie reprezentują skrajny pogląd, że nazwy własne są predykatami same w sobie. Dla W. V. Quine'a (1960) Arystoteles znaczy „istnieje x, który (jest) 'arystoteles'".

Pomiędzy poglądem traktującym nazwy własne jako wyrazy bez znaczenia deskrypcyjnego oraz poglądem przypisującym im właściwości deskrypcyjne (predykatywne) można umieścić pogląd, że w semantyce nazwy własnej zawarta jest formuła „x nazwany y", zaś sama nazwa własna jest etykietką (Algeo 1973 i inni).

Polski filozof E. Grodziński (1973) uważa, że znaczeniem nazwy własnej jest myśl o jednym określonym przedmiocie. Większość nazw własnych ma — jego zdaniem — wiele desygnatow (np. Jan, Nowak) i nazywa je wielodesygnatowymi nazwami własnymi w odróżnieniu od idealnych, jednodesygnatowych nazw własnych (np. Afryka, Europa). Pojęcie wielodesygnatowej nazwy własnej jest jednak mylące i sugeruje, że nazwa własna niczym nie różni się od wyrazu pospolitego, podczas gdy istotą jej jest to, że chociaż się powtarza, to każdorazowo odnosi się do jednostkowego indywiduum. Posługując się klasycznymi pojęciami genus proximum i differentia specifica, autor określa nazwy własne jako posiadające wyłącznie genus proximum. Nie wyjaśnia jednak, jak cecha ta manifestuje się w sposobie funkcjonowania nazw własnych.

Spośród przedstawionych poglądów na temat znaczenia i funkcjonowania nazw własnych najbardziej przekonujące wydają się poglądy Donnellana i Kripkego, według których nazwy własne mogą wyznaczać indywiduum bez wsparcia przez deskrypcje określone opisujące cechy danego obiektu. Jednak bardzo często identyfikacja obiektu odbywa się na podstawie asocjacji (skojarzeń), jakie mówiący mają zarówno w związku z właściwościami obiektu, jak i jego uczestnictwem w życiu społecznym. Formalnym wyrazem tych asocjacji są deskrypcje określone, które pomagają zidentyfikować obiekt.

OBECNOŚĆ W NAZWIE WŁASNEJ MINIMUM ZNACZENIOWEGO O CHARAKTERZE KATEGORIALNYM

Jako istotne zagadnienie wylania się obecność w nazwach własnych pewnego minimum znaczeniowego. Jeśli przyjmiemy bowiem za słuszną hipotezę, że nazwy własne nie mają znaczenia leksykalnego, a ich

23