page0291

Hierarchia ludzka. 289

żarem miłosnym trawieni; drugą klasę stanowią królowie waleczni i sprawiedliwi, umiejący rządzić. Trzecia obejmuje polityków, ekonomistów, przemysłowców, bankierów. Sześć innych klas tak się grupuje: 4-0, gimnastycy i lekarze; 5-0 wieszcze i wtajemniczeni w misterye; 6-0 poeci lub artyści; 7-0 rzemieślnicy i rolnicy; 8-0 sofiści i demagodzy ;    9-0 tyranowie. Kto w każdej klasie su

miennie i sprawiedliwie pełnił swoje obowiązki, temu lepszy los dostaje się w udziale; gorszy zaś, który życie prowadził niegodziwe. Żadna jednak dusza nie wraca do nieba przed upływem 10.000 lat; tak długo trwa jej wygnanie na ziemi, ani skrzydła nie odrastają przed tym czasem. Wyjątek stanowią filozofowie 1 ci, którzy kochali młodzież afektem czystym, bo już po trzech tysiącach lat dostają nowe skrzydła i wracają do bogów. Inne dusze po śmierci stawają przed sądem, poczem albo do piekła idą na odcierpienie kary, albo do jakiegoś nieba niższego po nagrodę za dobre uczynki ¹). Po upływie tysiąca lat jedne i drugie wzywane są, aby wybierały sobie nowy rodzaj życia; wtedy jedne z woli własnej przechodzą w ciała zwierzęce, inne, które niegdyś już były w zwierzętach, przybierają napowrót postać ludzką. Robi jednak Platon to zastrzeżenie ważne, że dusza prawdziwie zwierzęca, nigdy nie może owładnąć ciałem łudzkiem, ponieważ w życiu przeszłem nie oglądała prawdy. »Człowiek powinien pojmować rodzaje ogólne, wyrażone słowami a rodzaj jest zebraniem wielu wrażeń w jedność za pomocą rozumowania. To zaś jest przypominanie (avayv7]ct;j sobie tego, co niegdyś widziała dusza nasza w towarzystwie boga, gdy pominąwszy to, co my tutaj nazywamy bytem, wzniosła się do istności prawdziwej. Dla tego słusznie tylko filozofa umysł skrzydła dostaje, bo z wszystkich sił swoich zawsze pamięcią przy owych rzeczach przebywa, których obecności bóg swoją boskość zawdzięcza. Osiąga zatem doskonałość prawdziwą tylko tak* człowiek, który wspomnień owych dobrze używa a przez nie w tajemnicach doskonałych udział bierze. Gdy od spraw ludzkich oderwany, przebywa przy rzeczach boskich, napominają go powszechnie jako nieprzytomnego, bo większość nie dostrzega, że jest natchniony przez Bóstwo ²)«.

*) Phaedr. p. 248 c—249 b.

’) Phaedr, p. 249 b—d.

Historya filozofii greckiej T. II.    19

http://rcin.org.pl