24 ŚINE'AR-BABILONJA
marańczowych, oliwnych, migdałowych i figowych; natomiast ogromne obszary, pozbawione wilgoci, stanowią przez 3A roku wyschły step, zamieszkiwany jedynie przez plemiona koczownicze, którego monotonję urozmaicają niemało liczne pagórki i wzgórza.
Tej rozmaitości krajobrazu nie posiada natomiast część południowa, drak-Sine'ar. Żadne wzgórze nie upiększa tam widoku. Gdzie tylko oko dotrzeć może, wszędzie step lub pustynia nieuprawna, a co gorsza w znacznej części pokryta bagnami. Tak jest dzisiaj; w starożytności jednak Sinear wskutek perjodycznych wylewów Eufratu i Tygru, a także dzięki sztucznej kanalizacji, był bardzo urodzajny, gdyż wszystkie te grunta powstały dzięki tłustemu namułowi Eufratu i Tygru, a pracowitość mieszkańców podnosiła jeszcze naturalną żyzność gleby. Za świadectwem Herodota (I, 193) plon przynosił 200—300 ziaren z jednego, a kłos pszenicy i jęczmienia miewał cztery palce szerokości. Dzisiaj wszystko się zmieniło. Tylko kilka większych miast (jak Mosul, Bagdad, Basora) obok szeregu pomniejszych miasteczek i osad, zamieszkałych przez Arabów, prowadzi dość nędzny żywot, podczas gdy tysiące zgliszcz i rumowisk, zwanych z arabska tell (liczba mnoga tulul), rozsianych po niżu babilońskim, są wymownem świadectwem, że ziemie te były kiedyś bardzo ludne i bogate.
Kraina Sine'ar, późniejsza Babilonja, przez cały przeciąg swego historycznego istnienia, była przedmiotem ciągle ponawianych walk między plemionami górskiemi Elamu, Persji i Azji Mniejszej z jednej, a semickimi Be-duinami pustyni syryjsko-arabskiej z drugiej strony. Oto krótko zebrana treść całej historji tego zakątka ziemi, który był może kolebką ludzkości.
Tu w południowej części kraju (ryc. 43), zwanej Sumer, mieściły się najstarsze, historycznie znane i z powodu religijnych mitów święte miasta Sumerów, takie jak: Er idu ( = Abu Śahrein), Ur (= el-Mukaj jir), Larsa ( = Senkere), Uruk ( = Warka), Lagaś ( = Telló), Umma ( = Góha), Śu-ruppak ( = Fara), Ad ab (Udnun = Bismaja) i Nippur ( = Niffer); podczas gdy najstarsze osady Semitów rozsiadły się w północno-zachodniej części Si-nearu, zwanej Akkad. Do nich należały grody: Borsippa ( = el-Birs) Babel ( = Babil-hel-Kasr+cAmran ibn 'AlT-f-Gimgime), Kutha ( = Tell Ibra-him?), Sippara( = Abu Habba), Agade ( = Akkad), wreszcie na samej północy najstarsze miasta królewskie: Kiś ( = Oheimir) i K e ś-O p i s ( = Upi). /Kraina Śine’ar (czyli Sumer i Akkad) zwała się w czasach późniejszych Babilonją w przeciwstawieniu do Asyrji, leżącej nad Tygrem, wyżej na północy (w Me-zopotamji wschodniej). Do Asyrji należały miasta: Aśśur ( = Kabat Serkat), Kalhu ( = Nimrud), Dur Śarruken ( = Horsabad), Arbailu (Arbela, dziś Erbil), a wreszcie najsłynniejsza stolica Ninua-Niniwe ( = Kujungik-)-Nebi Junus).
4-