scandjvutmp12c01

260

w którym guuśaieją biedni niewolnicy, pod chłostą kolonistów, koniecznie przytłumić w nich muszą rozwijanie się pojęcia. Posadź mówią oni, młodych Murzynów w naszych szkołach, otocz ich wszystkiemi środkami jakich dostarcza majątek i rozumowe w ychowanie naszym dzieciom, a potem będziesz o nich sądził. Tymczasem różni autorowie zebrali przykłady Murzynów, których wrodzony talent uczynił poetami, filozofami, muzykantami, mniej więcej zna-komitemi artystami. Blumenbach zapewnia, że czytał w łacińskim i angielskim języku poezyje Murzynów, którychby im pozazdrościli europejscy literaci.

Brissot widział w północnej Ameryce wolnych Murzynów oddających się z najlepszem powodzeniem obowiązkom, które wymagają wiele zdolności i nauk, jak np. sztuce lekarskiej; jeden Murzyn z głowy odrazu rozwiązywał nadzwyczajne zadania matematyczne. Sławny biskup Gregorie napisał Traktat o literaturze Murzynów (\), i pomiędzy mnogiemi przykładami ich prac naukowych we wszystkich gałęziach wiedzy, przytacza także wiele Murzynek; uważają szczególniej w ich liczbie Filidę Weathley, która w siódmym roku swego wieku przewieziona z Afryki do Ameryki, a potem do Anglii, w krótkim czasie nauczyła się tu łacińskiego i angielskiego języka. Mając lat dziewiętnaście wydała zbiór szacownych poe-zyj angielskich. Doktor Beattie, równie jak Cłarkson. nie upatruje Murzyna pod żadnym względem za pośledniejszego od Europejczyka. Szwed Wadstroem, który ich uważał na pobrzeżach Afryki, uznał ich zdoluemi do kierowania fabrykami indygo, soli, mydła , żelaza, i t. d. Ich towarzyskie cnoty, mówi Trotter, najmniej równe są naszym; widzimy ich zawsze gościnuemi i czułemi dla tych samych Europejczyków, którzy ich uciemiężają.

Lubo zdawać się to będzie niesprawiedliwością zakreślać granice rozumowi, a szczególniej względnie nieszczęśliwych, których pozwalają sobie wskazywać na niewolą, pod pozorem tejże umysłowej nieudolności, jednakże powołanie naturalisty wkłada nań obowiązek roztrząsuąć tak ważne pytanie. Hume (2). Meiners i wielu innych utrzymywali, że murzyńska daleko jest pośledniejsza od białej

(1)    Traite sur la Utteruture des tiegres, Parig 1808, in 8vo.

(2)    Esiais, XXI, p 222.