343
rzyskie, prawa honoru i zakazy religijne dla umiarkowania gorączki miłosnej, trudno przecież wstrzymać ludzi od niszczenia sil w ros-koszuych pomieszkack: prawa nawet nie bywają dostatecznemi zaporami dla tego popędu w krajach gorących; trzeba tam koniecznie zamykać kobiety w haremach, aby zapobiedz zabójczym klęskom miłości. Gdyby natura nie uczyniła była większćj części zwierząt, obo-jętnemi dla miłości, wyjąwszy pewne pory w roku lub ich życiu,jakżeby mogły one uniknąć zniszczenia, wiele bowiem z nich, prawie upadają po jedneiu zespoleniu, a samce owadów giną po takiem wysileniu, jak gdyby cale swe życie przekazywały swym potomkom! et animas in pul ner e pnnunt.
Ale w zimnym mięczaku, jak np. wostrzydze, ślimaku ledwo się widzićć daje bodziec miłości; ledwo dostrzedz można nerwów w ich miękkienPśliniąceiu się ciele podobnem do ciasta bez czucia. Żadne więc nie przeszkadzało niebezpieczeństwo do połączenia w nich równie jak w roślinach obójga płci razem
A z resztą, tak niedoskonałe i po największej części nieruchome stworzenia nie mogą ani szukać się dla zespolenia, ani się nawzajem poznać, bo nie mają zewnętrznych zmysłów, nie mogą także uniknąć wielu niebezpieczeństw, które im zewsząd zgubą zagrażają; wypadało zatem aby w każdym oddzielnym jednocie zawierał się cały gatunek, potrzeba było aby każdy sam nosił w sobie żywioły nieśmiertelności, dla tego samego że łatwo uledz może zniszczeniu i jest śmiertelny.
Dar płodności odpowiednim być musi niebezpieczeństwom utraty życia; przezorna opatrzność chciała w tćm wynagrodzeniu zapewnić wieczność gatunków.
Uważaliśmy, że wogójności obiedwie płci połączone są w istotach organicznych promienistych kształtów, jako to w kwiatach roślin. promieniakach, zwierzokrzewach i t. d. a zaś rozdzielone są u zwierząt złożonych z dwóch połów symetrycznych w podłuż niejako z sobą sklejonych. Pokazaliśmy że taki układ organiczny, podwójny czyli symetryczny, mając podwójne zmysły, szuka odpowiednich, harmonijnych wrażeń, symetrycznych proporcyj, porządku i jedności w odmianie. Wykazaliśmy nadto, że tak oddzielone od siebie samce i samice stanowiące każde osobny jednot, obdarzone sąw'naj-