347
serca! Biada mężowi któryby w dobrowolnie wybranej przez siebie miłej towarzyszce chciał tylko widzieć niewolnicę upokorzoną tylu dobrodziejstwami i obowiązaną znosić wszelkie jego dziwactwa! Nie; takie związki bywają zwykle pełne uroku; dobroczyńca ubóstwia, kocha nawet sameini darami tę. która ich jest przedmiotem; nie zechcę on poniżać tej którą uczcił tytułem małżonki, ile że nie uwiodła go do tego pit,kność niknąca z laty. Mąż znajduje wtedy w swej żouie chlubę i szczęście, żoua poświęca mu swe życie i wieczną miłość; gdzież bowiem indzićj mogłaby znaleźć większe dla siebie szczęście?
A jakże mogłoby zdarzyć się co podobnego pięknej, bogatej, zaleconej darami umysłu kobiecie, któraby się połączyła z mężczyzną pod każdym względem od niej niższym? Ponieważ związek taki bywa tylko skutkiem przymusu lub chwilowego omamienia zmysłów, przeto nieodzowna czeka męża wzgarda, nawet aż w łożu małżeń-skićm. Bez wątpienia sama tylko błyszczy w tedy żona, ona jest królową. Chociaż pycha jej podoba sobie taką rolę, wszelako nie użyje ona domowego szczęścia, jeżeli swego małżonka stawia na równi z lokajem, choćby on nawet, zezwalając na to upodlone położenie, najszczerszą poprzysiągł dla niej miłość. Niepodobna aby taki stan trwał długo, gdy nieubłagany czas zmaże wdzięki małżonki. Tam nawet gdzie oboje równi są sobie małżonkowie, rodzi się częstokroć spór i zazdrość, każde bowiem dąży do panowania: ileż to wynika tajemnych sprzeczek z owych wzajemnych roszczeń, kiedy każde chce okazać swoję wyższość i w iększe zalety w najserdeczniejszych nawet stosunkach domowego życia? Ubiegający się jedno przed dru-giem tak co do zalet urody, jako i przymiotów' duszy, wkrótce się nawzajem odepchną i lękać się siebie będą. Inaczej rzecz się będzte miała z żoną skromniejszych wdzięków, albo przynajmniej z taką która mniój chlubić się może swoją pięknością: taka prawie zawsze zamiast piękności zaleca się inućmi nierównie trwalszemi przymiotami, taka zwykle usiłuje nadać sobie wdzięki, i stara się zdobić swój umysł delikatnością. Mniej zwykle mamiona będąc zwoduicze-mi pochlebstwami mężczyzn, mniej bywa ofiarą podstępów zepsutego świata; ponieważ większa część mężczyzn zważa raczej na powaby postaci, niż na przymioty serca, przeto jej cuota pewnie uni-