scandjvutmpaf01

143

kobiet na ośmiu mężczyzn; u Siuksów po dwie kobićty na jednego mężczyznę. W większych miastach Meksyku, jest pięć kobićt na czterech mężczyzn.

Szczególniej zaś znaczna jest ta przewyżka kobiet na brzegach Gwinei i na wielu wyspach indyjskich, jako to na Jawie, w^r Bantam, gdzie nawet panujący mają gwardyją z kobiet się składającą; tak samo na brzegach malabarskich i bengalskich. Uważać trzeba, jak to czynił Cherwin, że handel murzynami w Afryce, że handel i żegluga w Indyjach, sprzątają wielką ilość mężczyzn, z czego w znacznej części wynika tam przewyżka kobiet; pomimo to jednak więcej rodzi się kobiet niż mężczyzn, tak nas zapewniają wszyscy podróżni, chociaż nie możua było otrzymać rzetelnych spisów. Zapewniają że o szóstą część więcej jest kobiet niż mężczyzn w Kairze,

0    piątą część w Indyjach, a o czwartą a nawet o trzecią część więcej w różnych krajach południowych Azyi.

A zatem wieiożeństwo, zdaje się pod wielu względami zależeć od tej przewyżki kobiet, nadewszystko w krajach gorących, lubo nie są one tam trzy razy liczniejsze, jak Bruce utrzymuje. Wielo-żeństwo nawet było we zwyczaju u wszystkich narodów na kuli ziemskiej; jest jeszcze dotąd u Samojedów, Kamczadalów, Ostyja-ków, Tunguzów i innych ludów sybirskich, równie jak u dzikich północnej Ameryki, lubo w nader zimnych okolicach.

Niegdyś jednożeństwo było we zwyczaju u samych tylko uoby-czajonych ludów Grecyi, u Rzymian, Gallów i Germanów, jedynych oświeconych ludów starożytnych. Nawet w Atenach pozwolone było dwużeństwo-, Sokrates, co jak na filozofa, bardzo wiele, miał także dwie żony.

1’rawda że wieiożeństwo nie jest powszechne w krajach, gdzie prawnie zostało zaprowadzone, wyjąwszy bogatych i możnych, którym łatwo jest naskupować i wyżywić wiele żon; lud bowiem pospolity uinićj mając do tego sposobności, żyje zwykle z jedną żoną,

1    wtedy dopiero bierze drugą, gdy się pićrwsza zestarzeje. U Tuszów, wielożennego ludu w Kaukazie, ojciec daje swemu sześcio-lub siedmio-letniemu synowi, dojrzałą żonę, i tymczasowo zastępuje sam przy nićj powinności męża; dzieci liczą się na rachunek syna. Jedną z najgłówniejszych przyczyn opierających się bardziej

21

Yirtj But Bat., T. I.