154
Pospolicie około czterdziestego piątego roku kobiety europejskie, mianowicie w południowych i umiarkowanych klimatach, przestają być reguiarnerai i dobremi mamkami. Wiadomo, że tracą tę zdolność tćm prędzej im wcześnićj do nićj przyszły, im wcześnićj dojrzały, bądź ze ten w nich skutek sprawił klimat, bądź że on zależy od rasy ludzi lub od szybkiego ich wzrostu i udoskonalenia się. Obumieranie płciowych organów sprawia wielkie zmiany w ciele u wszystkich osób, z czego nawet wyniknąć może ogólna śmierć ciała.
O TRWAŁOŚCI ŻYCIA LUDZKIEGO I O JEGO PRAWDOPODOBIEŃSTWIE C RÓŻNYCH NARODÓW.
Pojmujemy łatwo, że istota mająca stosunkowo wiele organów prostych a mało złożonych, powikłanych, przy innych równych okolicznościach, musi mieć życie istniejsze i trwalsze; przeciwnie zaś istota złożona z wielu powikłanych organów prędzćj ulegnie zamięszaniu i zepsuciu.
Toż właśnie spostrzegamy na człowieku porównywając go ze zwierzętami, wiadomo bowiem, że zwierzęta nie podlegają ty lii rozmaitym chorobom, na jakie wystawieni bywają judzie, i że ich życia nie skracają zbytki naszemu rodowi właściwe. Będąc z natury nader czułemi, tćm samem jesteśmy usposobieni do wygórowanych uczuć czy to dobrego czy tćż złego, a co wywiera bardzo zgubny wpływ na naszę słabą budowrę ciała; roskosze, nieumiarkowaua radość równie szkodzą naszemu zdrowiu jak bićda i cierpieuia. Pewno więc dla tego dostaliśmy rozum, gdyż bez niego bylibyśmy ze wszystkich zwierząt najnieszczęśliwsi.
Ponieważ kobićty i samice zwierząt mają pospolicie miękkszy i wilgotniejszy skład ciała niż mężczyźni i samce, czyli długo zatrzymują podobieństwo do dzieci, przeto później dochodzą do podo -bnego stężenia ciała jak mężczyźni, a stąd dłużćj żyją. Ale pomimo, że ciąża i macierzyńskie trudy mocno nadwerężają ich życie, nigdy przecież samice nie osiągają takićj jak samce tęgości ciała. Wszelako, gdy się starzeją, dziecinne ich ciało nabiera podobieństwa do ciała męzkiego; i tak kobićta przeżywszy wiek regularnćj słabość i,