177
iluż to fakirów pogrążonych w ascetycznym szale wystawiają się na najokropniejsze męczarnie! kumuż nie wiadomo, ile to wdów, dziś jeszcze użalają się w Maiabarze na tyraniją angielską, która odwodzi ich od palenia się żywcem na trupach swych mężów? Takąż samą gorliwość widziano między arabami i mahometanami: Odin umiał natchnąć ten krwawy fanatyzm w narody północne, widziano też rycerzy, którzy dotrzymali obietnicy, że swego wodza nie przeżyją. Frankowie, Getowie, Gotowie, Germanie, Bretonowie, Gallowie, Kantabrowie i Asturyjczykowie, dawali z kolei te zgubne przykłady. Wszędzie nowe opinije miewają swych zagorzalców, dziś' jeszcze sekta metodystów przedstawia nam ich przykłady, podobnie jak za czasów Kalwina.
Z tein wszystkiem bywają okoliczności atmosferyczne, które więcej nad inne powodują skłonności do samobójstwa. Uważano w wielu okolicach, że gorące dni letnie przywodziły do wielu samobójstw w Andaluzyi, w Marsylii, w Westminsterze, w Rouen, Kopenhadze, mianowicie w czerwcu i lipcu (1); wiatry zachodnie, gdy niebo jest zchmurzone, mgliste, wilgotne, czyniąc humor posępny, sprawiając nieukontentowauie i utrudzając oddech, szczególnićj w jesieni usposabiają ludzi do samobójstwa w Anglii (2j. Lata dżdżyste, zimne, niemniej czasy głodu pomnażają powody do samobójstwa. Widziano mnóstwo podobnych przykładów szaleństwa lub rozpaczy w wielu miastach Europy, nadewszystko po długich wojnach i wielkich klęskach (3).
Mniemać także można, że bywa pewne do takiego postępku usposobienie, jużto w niektórych rodzinach, dziedziczne w tym względzie przedstawiających przykłady, już w składzie ciała, w by-pokondrycznyin temperamencie, czasem też pochodzi ono, jako skutek z rozwiązłości i samogwałtu (4), z niektórych organicznych
(I) Uważano również, w Anglii (w Westminsterze) i w Niemczech (w Hamburgu), ze największa część samobójstw zdarzała się w lipcu, co upałom przypisywano. Wszakże wiele ich takie spostrzegają w listopadzie i grudniu, w lutym a marcu. Mniej bywa ich w czerwcu i październiku.
(J) Według Cheyne Esąuirol, art. suicide w Dictionn. des Sciences medic.
(t) kamptez. Tableau du nombre des suicides. Berlin 1S17.
(4) Tissot, tudzież Lewis.