scandjvutmp19301

363

widzimy żywe, niskie wieśniaczki przynoszące na nasze targi legu-miny, do których kupna schodzą się blade, powolne, wysmukłe panie miejskie. Uważano także, że lud przybywający z okolic winoroduych niższy jest od przychodzącego z krajów, gdzie piją słodkie, odwil * zające piwo. To bowiem tuczy, rozwalnia ciało i ułatwia jego wzrost na wyż.

Mieszkańcy sedentami, w krajach gdzie są żyzne równiny, ludzie lubiący dużo jeść, wiele zwykle pokazują osób z dużym rozrosłym tułowem, mianowicie w części dolnćj, a pospolicie u takich krótkie są nogi i ręce. Takiego składu ludzie szczególniej widzieć się dają we Flaudryi lub w krajach niskich, wilgotnych, nadmorskich; rozpoznać ich nawet można w obrazach Teniersa, Wuwermana i innych sławnych tych okolic malarzy, kiedy przeciwnie osoby obrazów włoskich malarzy innemi odznaczają się rozmiarami ciała. I tak mieszkańcy gór, przez naturę gruntu wyćwiczeni w nieustannej ruchawości, przyuczeui do wstrzemięźliwości, są jak Filopoeraen, cali w nogach i rękach, a nie mają brzucha; ile pierwsi podlegają chorobom niemocy, ociekłości, puchlinie tkanki komórkowatćj, wodnej puchlinie, paraliżowi, apopleksyi, tyle drudzy skłonni są do przypadłości spazmatycznych, nerwowych, będących skutkiem dra-żliwości muszkułów: wszelako ostatnie konstytucyje są zdro wsze, jak to widzimy na góralach alpejskich, pirenejskich i na niezmordowanych biegunach baskijskich, strzelcach tyrolskich, i t. p.

Zdaje się, że osoby mające długie i grube członki a szczupły tułów, mniej posiadają związku i jedności żywotnej, niż ludzie grubego tułowa z krótkiemi członkami. Ostatni bywają pletoryczni i okazują większą żywość niż ludzie przerośli.

Opadłe, obwisłe ramiona, długa szyja, mała głowa, a szerokie biodra i grube dolne członki, oznaczają postać kobiety, lub niewieści, słabowity skład mężczyzny; dla tego mężczyznom takiego składu braknie częstokroć energii i charakteru duszy. Przeciwnie, szerokie barki, krótka szyja, wielka głowa, a szczupłe biodra i cienkie nogi, oznajmiają że najwięcej jest energii w wyższych częściach ciała; stąd osoby takie miewają gorętszy, popędliwszy charak ter, wznioślejszy lub mężniejszy umysł, aniżeli w poprzedzających ko m-pleksyjacb. 1 tak np. osoby takie bywają zwykle lubieżne, rozpustne