288 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH
§ 63. Pojezierze bałtyckie. Najobfitszem w jeziora jest »Poje-zierze Bałtyckie«. Dzielimy je-'na połacie: pomorską, zachodnio-i wschodnio-pruską i litewską. Jeziora zajmują tu przeciętnie 2%, a czasami też 4—5% powierzchni kraju. Jeśli za przykładom Seligo nie uwzględnimy wód stojących o powierzchni mniejszej od 2 ha, to przypada na jeziora o wielkości 2—10 ha około 53%, do 20 ha 15%, do 50 ha 17%, do 120 ha 9%, do 1000 ha 5% całej powierzchni jeziornej. Przeciętna ich wielkość jest 30—35 ha. Głębokości me są znaczne, wynoszą rzadko nad 40 m; najgłębsze jest jezioro Wuchsnig (64 m). Po-daję*poniźej rozmiary i głębokości największych jeziór pobałtyckich:
Jezioro |
Wysokość m |
Powierzchnia ha |
Głębokość | |
maksy malna |
średnia | |||
Krakowskie . . |
47 5 |
1690 |
27 5 |
85 |
DIuskie .... |
127 |
1110 |
57 |
— |
Łebskie .... |
03 |
7580 |
53 |
2-2 |
Niewocińskie . . |
117 |
2462 |
37 |
11-0 |
Lubieńskie. . . |
96 |
1485 |
46 |
13 7 |
Ełckie .... |
120 |
409 |
57 |
— |
Madiisee. . . . |
14 |
3600 |
42 |
200 |
Niebolskic . . . |
117 |
10386 |
385 |
110 |
Charzykowskie . |
120 |
1375 |
30 |
— |
Tałtowskie . . |
117 |
2092 |
51 |
2P0 |
Śmardwy . . . |
117 |
11942 |
25 |
65 |
Wdzidze . . . |
133 |
1444 |
55 |
— |
Trzebaby tu podać jeszcze szereg wielkich jezior litewskich jak jezioro Wigierskie koło Suw ałk, jezioro Białe koło Grodna, Narocz na wschód od Wilna, Driwjały koło Dźwuńska i t. d., ale nie znamy ich rozmiarów i głębokości.
Większe z tych jezior składają się z szeregu wanienek zespolonych ze sobą. Wogóle na Pojezierzu można rozróżnić według formy i genezy dwa główne typy jezior: rowy jeziorne i jeziora moreny gruntowej. Pierwrsze mają formy podługowate i bardzo wąskie (Schil-ling 15 km długie, nie nad % km szerokie) i robią wrażenie doliny. Powierzchnia ich jest względnie mała; zostały prawdopodobnie wyżłobione przez wody topniejącego lodowca północno-europejskiego.