UM 112 miernik

ZAKŁADY WYTWÓRCZE PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH I SYSTEMÓW MINIKOMPUTEROWYCH im. Janka Krasickiego

ul. Łopuszańska 117/123; 02—232 Warszawa

MIERNIK UNIWERSALNY TYPU UM-112

Instrukcja eksploatacji

SPIS TREŚCI

1.    ZASTOSOWANIE ....................3

2.    BUDOWA .........................3

3.    WARUNKI ZNAMIONOWE EKSPLOATACJI . 5

4.    DANE TECHNICZNE.................5

5.    WYPOSAŻENIE .................... 10

6.    POMIARY.........................14

6.1.    Przygotowanie miernika do pomiarów . . 14

6.2.    Pomiary napięć stałych do 300 V..... 15

6.3.    Pomiary napięć stałych do I kV ..... 15

6.4.    Pomiary napięć stałych do 30 kV..... 16

6.5.    Pomiary prądów stałych do 3 A...... 18

6.6.    Pomiary prądów stałych do 10 A ..... 18

6.7. - Pomiary prądów stałych powyżej 10 A . 19

6.8.    Pomiary napięć przemiennych do 300 V. 19

6.9.    Pomiary napięć przemiennych do I kV . 19

6.10.    Pomiary prądów przemiennych do 3 A .19

6.11.    Pomiary prądów przemiennych do 10 A . 21

6.12.    Pomiary prądów przemiennych o wartościach powyżej 10 A.............. 21

6.13.    Pomiary oporu do 2 M£2 ........... 23

6.14.    Pomiary oporu do 20 M£2 .......... 23

7.    SPIS ELEMENTÓW ................. 27

I. ZASTOSOWANIE

Miernik uniwersalny typu UM—112 jest przeznaczony do pomiarów:

a/ napięcia w obwodach prądu stałego i przemiennego, b/ prądu w obwodach prądu stałego i przemiennego, cl oporu.

Dzięki wielu zakresom, niewielkim wymiarom 1 prostej obsłudze miernik znajduje szerokie zastosowanie w laboratoriach pomiarowych, warsztatach naprawczych sprzętu elektrycznego oraz wszędzie tam, gdzie sa wymagane pomiary w szerokim zakresie mierzonych Warto-śti napięcia, prądu i oporu.

Zakres pomiarowy napięcia stałego można rozszerzyć do 30 kV przez zastosowanie sondy wysokonapięciowej. Pozwala to na pomiar wysokich napięć występujących np. w odbiornikach telewizyjnych.

Zakresy pomiarowe prądu powyżej 10 A można rozszerzyć stosując boczniki i przekładnUd.

2. BUDOWA

W mierniku typu UM—112 zastosowano ustrój pomiarowy z organem ruchomym zawieszonym na nariągnię-tyęh taśmach oraz jeden centralny przełącznik obrotowy zakresów.

Zastosowanie w układzie elektrycznym miernika przekładu ika prądowego pozwala na pomiary prądów przemiennych o wartościach znamionowych zakresów od 0*1 mA do 0* 10 A przy małym poborze mocy.

'W mierniku zastosowano podwójny układ zabezpieczeń przed nieumyślnymi przeciążeniami:

—    ustroju pomiarowego układem diod,

—    układu pomiarowego bezpiecznikiem topikowym.

Miernik posiada przełącznik rodzaju mierzonego napięcia lub prądu (stały — przemienny),

Do zasilania układu omomierza szeregowego przy pomiarach oporu służą baterie typu R14 (1,5 V) oraz 6F 22 (9 V). Baterie oraz bezpiecznik topikowy są umieszczone w osobnym pomieszczeniu w dolnej części miernika z możliwością szybkiej ich wymiany bez potrzeby rozkręcania miernika.

Zakres pomiarowy 0 * 20 MO uzyskuje się przy zasilaniu z dodatkowego zewnętrznego źródła o napięciu 90 V (np. baterii typu 60F 90).

Na tarczy podcałkowej znajdują się trzy podziałkl: 1/ dla napięcia i prądu stałego oraz przemiennego (8,9), 2/ dla oporu (7).

3. WARUNKI ZNAMIONOWE EKSPLOATACJI

Znamionowa temperatura otoczenia    +20°C    ±2°C

Wilgotność otaczającego powietrza    do 80%

Zakres znamionowy częstotliwości    45 ...    65    Hz

Ustawienie przy pracy    poziome

Opór obwodu zewnętrznego przy korzystaniu z zakresu prądu przemiennego:

I mA......> 4kT2

3 mA......> 2 kr2

Przy mniejszym oporze obwodu zewnętrznego może wystąpić na tych zakresach dodatkowy uchyb spowodowany nieliniowością charakterystyk diod prostowniczych.

4~ DANE TECHNICZNE

Klasa dokładności przy pomiarach

prądu i napięcia stałego    1

Klasa dokładności przy pomiarach

prądu i napięcia przemiennego    2,5

Klasa dokładności przy pomiarach

oporu    ^

Klasa dokładność przy pomiarach

napięcia stałego w zakresie 0 -f 30 kV

(z zastosowaniem sondy pomiarowej

typu SWN-302)    5

Opór wewnętrzny przy pomiarach

napięć stałych    20.000    n/V

za wyjątkiem zakresu I kV na którym

opór wewnętrzny wynosi    I MO

Opór wewnętrzny przy pomiarach

napięć przemiennych na zakresach

od 30 v do i kv    mo a/y

a na zakresach pozostałych odpowiednio:

0..... IV...

0..... 3 V...

0.....I0V,..

Długość podziałki 9 Długość podziałki 7 Napięcie probiercze izolacji Wymiary gabarytowe Masa

33,3 £2 300 £2 3,33 kn

100 mm 75 mm 3 kV

186x 334x67mm około 0,9 kg

Zakresy pomiarowe napięcia stałego:

30mV - 100mV - 0,3V - IV - 3V - 10V - 30V -

-    I00V — 300V — IkV */

Zakresy pomiarowe napięcia przemiennego:

1V - 3V - I0V - 30V - 100 V - 300V - lkV Zakresy pomiarowe prądu stałego:

50/iA — 0,1 mA — 0,3mA — ImA — 3mA — lOmA —

-    30mA - lOOmA - 0,3A - 1A - 3A - 10A **/ •» Zakresy pomiarowe prądu przemiennego:

ImA — 3mA - lOmA - 30niA - lOOmA - 0,3 A -

-    1A - 3A - 10A

*/ Zakres pomiaru napięcia stałego można rozszerzyć do 30 kV za pomocą sondy typu SWN—302.

**/ Zakres pomiaru prądu stałego można rozszerzyć za pomocą bocznika TB—8 (do 30A) lub LB—5 (do 750A).

Zakresy pomiarowe oporu wg tablicy 1 TABLICA 1

Zakres pomiarowy		Wartość oporu dla środka po-działki	Napięcie zasilania
0	..... 2kn	75 a	1,5 V
0	..... 20 kn	750 a	1,5 V
0	.....200 k£2	7,5 kn	1,5 V
0	..... 2 Mn	75 kn	10,5 V
0	..... 20 Mn	750 kn	100,5 V*/

Baterie do zasilania omomierza: 1,5 V typu R14 9 V typu 6F 22

Uchyb dodatkowy przy pomiarach napięć i prądów przemiennych o częstotliwości różnej od częstotliwość znamionowej nie przekracza ±2,5% górnej granicy zakresu pomiarowego, jeśli częstotliwość mieśd się w zakresie podanym w tablicy 2.

TABLICA 2

Zakres pomiarowy V, mA, A			Zakres użytkowy częstotliwości Hz
0.		IV		20.	.. 45 ... 65 .	. 15.000
0.	„ .	3 V
0.	* •	. 10V
0.		. 30 V		' 20.	.. 45 ... 65 .	. 20.000
0.	* .	. 100 V
0.		. 300 V	J
0.		.1000 V		20.	. 45 ... 65 .	. 2.000
6.			r
0.	..	3 mA		► 20.	. 45...65 .	. 20.000
O.	. .	. 10 mA
b.		30 mA	j

Zakres pomiarowy V, mA, A	Zakres użytkowy częstotliwości Hz
0..... 100 mA 0..... 0,3 A 0..... IA 0..... 3 A 0..... 10 A	► 20 ... 45 ... 65 ... 20.000

Zakres użytkowy temperatury otoczenia: +10 ... +30°C 5. WYPOSAŻENIE

Do miernika są załączone:

—    instrukcja eksploatacji

—    karta gwarancyjna

—    przewody pomiarowe

—    jeden bezpiecznik typu WTA 3,15A/250V

—    dwa uchwyty szczękowe

Na specjalne życzenie do miernika typu UM—112 załą* cza się wyposażenie dodatkowe, w skład którego mogą wchodzić niżej wymienione przybory;

1.    Futerał

2.    Bocznik typu TB—8

0.....30 A

0,5

30 mV

146 x 40 x 62 mm 0,2 kg P-08-66/1 -302

0.....30 kV

300

0 58 x 280 mm około 1200 mm 0,3 kg P—08-66/2

—    Zakres pomiarowy

—    Klasa dokładności

—    Spadek napięcia

—    Wymiary gabarytowe

—    Masa

—    Numer katalogowy

3.    Sonda pomiarowa typu SWN-

—    Zakres pomiaru napięcia stałego

—    Opór wewnętrzny

—    Wymiary gabarytowe

—    Długość przewodów

—    Masa

—    Numer katalogowy

Na rysunku 1 podano rozmieszczenie ważniejszych elementów miernika, a na rysunku 2 opis tarczy podział-kowej.

1

2,3,4,5

6

7

8,9

10

11

12,13

14

15

-    przełącznik zakresów

-    gniazda wtykowe

-    pokrętło nastawki zerowej

-    podziałka dla zakresów oporu

-    podziałki dla napięó i prądów stałych oraz przemiennych

-    pokrętło potencjometru do nastawienia wskazówki na kreskę ”0” podziałki omomierza

-    przełącznik rodzaju mierzonego napięcia lub prądu (stały - przemienny)

-    bezpiecznik typu WTA 3,15A/250V

-    bateria 1,5 V typu R14

-    bateria 9 V typu 6F 22

\

Rys. 2 Tarcza podziałkowa miernika UM—112

6. POMIARY

6.1. Przygotowanie miernika do pomiarów

—    sprowadzić wskazówkę na zero mechaniczne miernika przy pomocy nastawki 6,

—    przełącznik 11 ustawić w pozycji ” przy pomiarach napięć i prądów stałych oraz oporu, a w pozycji

»w»» przy pomiarach napięć i prądów przemiennych,

—    ustawić przełącznik 1 na odpowiedni zakres wielkości mierzonej,

—    połączyć miernik z obwodem badanym przy pomocy przewodów pomiarowych.

UWAGA: ze względu na bezpieczeństwo obsługi w czasie wykonywania pomiarów, komora w której umieszczone są baterie zasilające obwód omomierza oraz bezpiecznik topikowy, powinna być zamknięta zasuwką.

6.2.    Pomiary napięć stałych do 200 V

Przełącznik 11 ustawić w posycji    Przełącznik i

ustawić na żądany zakres pomiarowy. Przewody pomiarowe dołączyć do gniazd oznaczonych ”1” i ”+V, A; —£2”. Odczytać wartość wskazaną na podziałeś 8 lub 9 (zależnie od nastawionego zakresu).

6.3.    Pomiary napięć stałych do i kV

Przełącznik 11 ustawić w posycji Przełącznik 1 ustawić na zakres ”1 kV”. Przewody pomiarowe dołączyć do gniazd oznaczonych ”1” i ”1 kV*\ Odczytać wartość wskazaną na podziałce 9.

6.4. Pomiary napięć stałych do 30 kV

Pomiaru napięcia stałego w zakresie 1 + 30 kV można dokonać tylko wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:

a/ źródło napięcia mierzonego ma jeden biegun połączony z uziemieniem,

b/ największy prąd zwarcia źródła napięcia mierzonego nie przekracza 10 mA.

Kolejność czynności przy pomiarze napięcia źródła o uziemionym biegunie ujemnym powinna być następująca:

-    przełącznik 11 ustawić w pozycji

-    przełączniki ustawić na zakres ”50/zA/30 mV”,

—    przewód sondy oznaczmy znakiem połączyć z gniazdem 2,

—    przewód sondy oznaczony znakiem połączyć z gniazdem 5 oraz z uziemieniem (wszystkie połączenia powinny być pewne),

—    trzymając sondę za uchwyt izolacyjny, dotknąć jej kolcem do dodatniego bieguna źródła napięcia badanego,

-    odczytać wartość wskazaną na podziałce ”8”. Schemat połączenia sondy z miernikiem podaje rys. 3.

UWAGA: W razie potrzeby zmierzenia napięcia źródła o uziemionym biegunie dodatnim należy zmienić połączenia sondy z miernikiem. Przewód sondy oznaczony znakiem należy połączyć z gniazdem 5, a przewód oznaczony znakiem połączyć z gniazdem 2 oraz z uziemieniem. Kolcem sondy należy dotknąć do ujemnego bieguna źródła napięcia badanego.

65, Pomiary prądów stałych do 3 A

Przełącznik 11 ustawić w posycji Przełącznik 1 ustawić na żądany zakres pomiarowy. Przewody pomiarowe dołącsyó do gniazd oznaczonych ”+V,A;— £2” oraz ”1”. Odczytać wartość wskazaną na podziałce 8 lub 9 (zależnie od nastawionego zakresu).

6j6. Pomiary prądów stałych do 10 A

Przełącznik 11 ustawić w posycji Przełącznik 1 ustawić na zakres 10 A. Przewody pomiarowe dołączyć do gniazd oznaczonych ”10 A” oraz ”1”. Odczytać wartość wskazaną na podziałce 9.

6.7.    Pomiary prądów stałych powyżej 10 A

Przełącznik 1 ustawić na zakres ”30 mV —Połączyć miernik z bocznikiem typu TB—8 oraz z obwodem ba-, danym wg rys. 4.

Połączenie bocznika z miernikiem wykonać za pomocą przewodów, których opór nie przekracza łącznie 0*5 Odczytać wartość wskazaną na podziałce 8.

6.8.    Pomiary napięć przemiennych do 30Ó V

Przełącznik 11 ustawić w pozycji Przełącznik ! ustawić na żądany zakres pomiarowy. Przewody pomiarowe dołączyć do gniazd oznaczonych ”+V, A; -H⁵’ oraz ”1”. Odczytać wartość wskazaną na podziałce 8 lub 9 (zależnie od nastawionego zakresu).

6.9.    Pomiary napięć przemiennych do 1 kV

Przełącmik 11 ustawić w posyęji Przełącznik 1 ustawić na zakres 1 kV. Przewody pomiarowe dołą-czyć do gniazd oznaczonych *T* 1 ”1 kV”. Odczytać wartość wskazaną na podziałce 9.

6.10.    Pomiary prądów przemiennych do 3 A Przełącmik 11 ustawić w posycji ’^w”. Przełącmik 1

!

ustawić na żądany zakres pomiarowy. Przewody pomiarowe dołączyć do gniazd oznaczonych ”+V, A; —O” oraz ”1”. Odczytać wartość wskazaną na podziąłce 8 lub 9 (zależnie od nastawionego zakresu).

6.11.    Pomiary prądów przemiennych do 10 A

Przełącznik 11 ustawić w pozycji    Przełącznik 1

ustawić na zakres 10 A. Przewody pomiarowe dołączyć do gniazd oznaczonych ”1” oraz ”10 A”. Odczytać wartość wskazaną na podziąłce 9.

6.12.    Pomiary prądów przemiennych o wartościach powyżej 10 A

Przełącznik 11 ustawić w pozycji Przełącznik 1 ustawić na zakres ”1 A”. Połączyć miernik z przekład-nikiem prądowym (o prądzie wtórnym 1 A) oraz z obwodem badanym wg rys. 5.

Odczytać wartość wskazaną na podziąłce 9 i obliczyć-wartość prądu mierzonego uwzględniając przekładnię znamionową przekładnika. Dobierając przekładnik prądowy należy uwzględnić to, że miernik typu UM--112 przy prądzie 1 A na zakresie ”1 A” pobiera moc równą około 0,2 VA.

6.13. Pomiary oporu do 2 MO

Przełącznik 11 ustawić w pozycji Przełącznik 1 ustawić na,żądany zakres pomiarowy oporu. Przed pomiarem należy zewrzeć gniazda oznaczone ”+V, A —O” oraz ”1” i nastawić wskazówkę na kreskę podpałki 7 oznaczoną cyfrą ”0” za pomocą pokrętła 10.

Jeśli wskazówki nie można nastawić na kreskę podział-ki 7 oznaczoną cyfrą ”0” oznacza to, że baterie zasilające obwód omomierza są zużyte i należy wymienić je na nowe, Po nastawieniu wskazówki na kreskę oznaczoną cyfrą ”0” dołączyć badany element oporowy do gniazd "+V,A;-H” i ”1” .

UWAGA: Potencja! gniazda oznaczonego "+V, A; —U” jest ujemny względem masy miernika (gniazda oznaczonego ”1").

Trzeba na to zwracać szczególną uwagę przy pomiarach oporu elementów półprzewodnikowych.

6 J4. Pomiary oporu do 20 Mf2

60F 90). Wskazówkę miernika nastawić na kreskę podpałki 7 oznaczoną cyfrą ”0” za pomocą pokrętła 10. Jeśli wskazówki nie można nastawić na kreskę podpałki 7 oznaczoną cyfrą ”0” oznacza to, że baterie zasilające obwód omomierza są zużyte i należy wymienić je na nowe. Po dokonaniu powyższej regulacji należy odłączyć jeden przewód pomiarowy od baterii i w szereg z nią włączyć badany element oporowy Rx (rys. 6).

War r

Rys. 7 Schemat dcktryctny miernika UM-112

7. SPIS ELEMENTÓW

	« 9 mO	R23 " 3,2 kO
h2	* 21 mO	^r24 = 29,8 kO
^Rs	- 60 mO	^r25 “ 69,8 kfl
r4	* 210 mO	R26 = 200 kO
^Rs	**, 0,6 O	R27 - 1,5 kO
^R6	* 24 0	R28 “ 75 O
^R?	= 612	R29 = 365 O
^R8	* 21 n	^r30 ^= 1,4 kO
R9	- 60,4 0	R3I = 5,36 kO
Rio	* 210 0	^r32 “ 19,3 kO
R11	= 604 0	R33 * ^SVkO
^r12	= 412 0	R34 = 200 kO
^r13	= 6 x 6,5 O	R35 = 604 kO
^R14	= 745 0	.R36 =2x1 MO
^R16	= 100 0	R37 = 6 MO
^r17	*100 0	^r38 ~ 301 kO
^r18	■ 1 kO	R39 ” 66,5 O
^r19	». 2,2 kO	R40 ~ 665 O
^r21	» 28,2 0	R4I = 6,98 kO
^r22	= 2610	R42 = 75 kO

D₃ - BZP611-D1 D4 - BZP611-m C - lOfiF Br 1 - 1,5 V R14 Br 2 - 9 V 6F 22 W-WTA 3,15A/250V

R43 ³ 750 kO R44 “ 348 kO R>)352 kO R45 —    1 kO

R4₆ « 464 0 Di - GD 507 A D₂ - GD 507 A

27