181
ścinający drzewo, rozcinał zarazem i czaszkę wrogowi podczas bitwy. Najstarszą, najrzetelniejszą i najszlachetniejszą bronią wojenną jest zatćm miecz lub pałasz, gdyż on nie może nigdy w sposób ziemnowodnego głazu i do wojny i do rzemiosła razem być użyty ]) Dodać musimy zaraz tutaj i to, że wynalezienie miecza nie sięga w Europie dalćj w przeszłość jak do okresu bronzowego, gdy tymczasem późniśj przytoczymy przypadek, wykazujący, że gdzieindziej i w okresie kamiennym był znany.
Luk i strzała muszą tam zniknąć, gdzie polowanie nie stanowi więcej wyłącznego sposobu do życia lub też całkiem istnieć nie może. Otóż, oddalając się od Nowej Gwinei ku wschodowi, północy lub południowemu wschodowi, polowanie przestać musi, gdyż na żadnej z tych wysp nie ma większych zwierząt ssących lądowych, z wyjątkiem nietoperzy, domowej świni, psa i szczura. Nie małe to wiec sprawiło zdziwienie, gdy przed kilku laty Haast na jednej z południowych wysp Nowej Zelandyi znalazł dzikitf zwierzę ssące, wprawdzie tylko pływające, t. j. wydrę. Że zaś na owych wyspach żadne ssące zwierzęta istnieć nie mogą, tłumaczy się poprostu ich powstaniem; wyspy koralowe powitają bowiem dopiero wtedy, gdy z dna zatoniętego dawniej lądu w miejscach megłębokich, polipy z swojemi rozgałęzionemi wapiennemi gniazdami całe skały w postam wałów w górę wzniosą; częstokroć są one jednak wulkanicznego wytworu, gdy pod powierzchnią wody powstałe, przez wulkaniczne siły powoli po nad nią wyniesione zostaną. Wszystkie te wyspy, nawet i Nowa Zelandyja, nie stały nigdy, a przynajmniej od czasów trzeciorzędnego okresu geologicznego, z żadnym stałym lądem w związku, tak że żadne z ow} ch zwierząt, które ani pływają ani latają, do nich się dostać nie było w stanie. Zniknięcie zatem łuku i strzały stoi z geologicznem powstaniem tych wysp w ścisłym przyczynowym związku
A że ta przyczyna jest rzetelną i ostateczną, potwierdza się na innćj widowni W Zachodnich Indyjach nie mamy przed sobą małych i ważkich wyspowych utworów koralowych, lecz obszerne lądy jak Kuba, Haiti, Jamajka i Porto Rico. A jednak i na tych obszernych wyspach, za wyjątkiem Kuby, nie było żadnych większych zwierząt ssących lądowych, gdyż w chwili przybycia Hiszpanów znajdowało się tamże nie więcej Dad pięć gatunków gryzoniów, z których największy szczura cokolwiek swym wzrostem przewyższał. Owe wyspy, szczątki
*) t. j. miecz z okresu bronzowego, zdolny jedynie do pchnięcia.