WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH333 I

31?

mać, gdyż ściślejsze zbadanie rzeczy pokazało, iż granice owych odrębnych pod względem swej roślinności i życia zwierzęcego przestrzeni, nie są wcale zgodne z geograficznemi granicami naszych pięciu części świata, lecz owszem nadzwyczaj się od nich różnią, a nawet nic wspólnego z nimi nie maią. To też z późniejszych badaczy w tym przedmiocie tworzył sobie każdy osobny system według tego, jaką własność i jaki przymiot człowieka uważał za najważniejszy w te^:mierze. Byli tacy, którzy, opierając się na różnicach mowy człowieka, doszli aż do 150 rozmaitych plemion, z których każde za osobny gatunek uważali. W ogolę możemy jednak powiedzieć, że ‘te podziały były albo wyłączftie oparte na znamionach fizycznych ciała człowieka, czasem tylko jednem z nieb np. kształt głowy (Retzius), kształt i barwa włos u (Hackel, Friedr. Muller), albo na umysłowych przymiotach człowieka, mianowicie na zasadniczych różnicach języka, albo też jedno i drugie razem. Do najważniejszych należą następne:

Ouriera¹) który przyjmuje tylko trzy plemiona: 1) białe czyli kaukazkie, 2) żółte, czyli mongolskie i 3) czarne, czyli etiopskie.—Prichard ²) przyjmuje również tylko trzy plemiona lecz na innej zupełnie podstawie. On rozróżnia: 1) plemię semityckie czyli syryjsko-arabskie; 2) egypskie czyli chamiclde, do którego i Murzynów zalicza; 3) aryjskie czyli iafetyckie.

Lecz już Karol Pickering ³) przyjmuje 11 plemion, które według barwy skóry -w cztery gromady zestawia, mianowicie: A, Bieli:

1) Arabowie, 2) Abisyńczycy. B. Brunatni: 3) Mcngoły, 4) Hotten-toci. 5) Malaj czy cy; 0. Czarnobrunatni: 6) Papuanie, 7) In egritos, 8) Indowie czyli Telingas. 9) Etiopejczycy: D. Czarni: 10) Austral-czycy, 11) Murzyni.

Agassiz stawia 8 typów mianowicie: 1) Hyperborejczycy:

2) Mongoły; 3) biali; 4) amerykański typ, czyli Indyjański; 5) typ afrykański; 6) typ wschodnio indyjski czyli malajski; 7) typ australijski i 8) typ polynezki.

Dumoulins ⁴) przyjmuje szesnaście plemion, a raczej gatunków człowieka- 1) scytyjski, obejmujący szczep indogermański fiński

1) Cuvier. Le regne animal. Paris 1817, v. I, str. 94.

²) Pri charci. Histoire naturelle de 1’homine. T. I. 1812.

³) Charles Pickering. The races of mam Philadecphia 1848, str. lo.

⁴) Dumoulins. Histoire naturelle des raees humaines 1826.

http://rcin.org.pl