WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH524 I

508

hudsońską znajdujemy jako zwierzę domowe psa, wyuczonego do polowania, lecz zdaje się rzeczą bardzo prawdopodobną, że przyswojenie tego zwierzęcia rozprzestrzeniło się pomiędzy nimi dopiero po przybyciu w owe strony Eskimosów, używających w swej azyjatyckićj ojczyźnie psa jako zwierzę pociągowe. Jeżeli zaś czerwono skorzy z północnego lądu tak małą skłonność do hodowli zwierząt w ogóle posiadali, to trudno pojąć, coby ich mogło było skłonić do przyswojenia sobie bawołu, widząc, że polowanie im tyle mięsa i tyle skór dostarcza, ile tylko im potrzeba było. O użyciu zaś mleka zwierzęcego na pokarm nie pomyślał żaden z pierwotnych ludów Ameryki. Gospodarstwo mleczne należy wreszcie do bardzo późnego i wysokiego stopnia rozwoju pasterskiego życia w ogóle. Jeszcze do dziś dnia nie dostarczają owe niezliczone trzody bydła na pampas i Llanos nic prócz skóry i mięsa, zwłaszcza że obfitsze wydzielenie mleka u krów jest następstwem długich lat swojskości. Wtenczas, kiedy w Anglii jedna krowa wydaje dzienme 40 pint mleka ’), otrzymują Damarowie w poludniowśj Afryce, a zatem lud pasterski, zaledwie 2—3 pint od swoich krów, które natychmiast mleko tracą, gdy się cielę od nich odłączy ²). Ztąd możemy wnioskować, że ludy, które pierwsze bydło w stada gromadziły, przedewszystkiem mięso miały na celu a wyzyskiwanie mleka nastąpiło dopiero po długim przeciągu czasu wskutek sztucznego i obmyślonego wyboru i troskliwśj hodowli. Tym iGęc sposobem widzimy w świecie nowym tak stepy jak i lasy zamieszkane tylko przez ludy, które się łowiectwu i uprawie roli, jako jedynym sposobom utrzymania życia, oddawały.

W południowój Ameryce, na wscnód od Andów, nie spotykamy nigdzie szczątków budowli, w północnej Ameryce zaś stanowią je okrągłe a na wierzchołku płaskie kopce ziemne (mouncls) i koliste nasypy obronne, po części z rowanr i zakrytemi drogami. Nadzwyczaj rzadkie w stanach nowoangielskich i rzadkie na zachód od Mississipi, rozciągają się od górnego Missouri i wielkich jezior ku południowi na obu stokach gór Alieghańskich aż do Fiondy. Najgęstsze są nad rzeką Ohio. Większość starożytników przypisywała je dawniej i przypisuje teraz jeszcze osobnemu i wygasłemu już ludowi budowniczych pagórków (moundbuildners), któ* emu to od Mexiku ku północno w^Tschodowi

^Ł) Darwin. Domestication. T. II, str. 300.

²) Andersson, Sudwestafrika. T. II, str. 54. B a r r o w (South Africa. T, I, str. 315), liczy dwie kwarty mleka dziennie na krowę południowo afrykańską.

http://rcin.org.pl