scandjvutmp4c01

46

mienia się na niemoc, wesołość przemienia się w ponurą, poważną melancholiją; w miejsce roztargnienia następuje rozwaga, roztropność, lekkomyślności zajmuje miejsce obawa; po szczerości i dziecinnej prostocie następuje ostrożny i podejrzliwy duch starości; po lekkości młodzieńca, powaga dojrzałego wieku; hojność, rozrzutność pierwszego ogranicza się zwolna i przechodzi w oszczędność, potem w skąpstwo; czułość serca wyradza się w obojętność, następnie w nieczulość duszy; szlachetne współzawodnictwo wysycha i wpada w złośliwą zawiść; po nieograniczonej ufności następuje zupełna we wszystkiem nieufność, a po niewinnej prostocie wybiegi. Młodzieniec wzdycha do wielkich rzeczy, starzec zamyka się w teraźniejszości; pierwszy puszcza swe życie w przyszłość i rozsiewać je usiłuje; drugi zwraca je ku przeszłości, i skupić je chce do jednego ogniska. Tak więc wszystkie ciała i duszy przymioty, stopniowo się rozszerzają, wzmagają, następnie aż do starości skupiają do wspólnego środka.

W kwiecie wieku lubimy teraźniejszość, gdyż wszystko się koło nas uśmiecha, wszystko jest dla nas radością, roskoszą, uciechą; ruchliwość naszych organów' rodzi w nas ruchawość wyobrażeń, charakterów i żądzy. Lubimy ruch i ćwiczenia ciała; jesteśmy gorący, popędliwi, rzeźcy, silni. Podoba się nam taniec, polowanie, walka; pieniądze nic nas nie kosztują gdy idzie o zabawy; gotowi jesteśmy wprzód zaspokoić swe upodobanie nim pomyślimy o rzeczach pożytecznych; nie lubiący słuchać mądrych rad, skłonni jesteśmy do wszystkiego złego: ale w dojrzałym wieku, zawieramy użyteczne związki, urządzamy gospodarstwa i zbieramy majątek, ubiegamy się za zaszczytami i za do*brem nieznikomćm. W starości bezustannie narzekamy na teraźniejszość, bo z trudnością już i bólem służą nam nasze organy: i nie mogąc już używać obecnych roskoszy, chwalimy te co już minęły, wystawiamy sobie że świat psuje się, kiedy po prawdzie my sami się psujemy. Podobni jesteśmy człowiekowi siedzącemu w łódce, któremu się zdaje że się do niego ląd przybliża, a on się z miejsca nie rusza.

Cztery główne temperamenty odpowiadają takżeróżnym wiekom człowieka. Temperament limfatyczny odpowiada wiekowi dziecinnemu; jest on równie jak ten wiek, wilgotny, ciastowaly, ospały,