015

Przygotowanie masy. Do ręcznego przygotowania masy zaleca się szczególnie użycie gliny przemrożonej, ze względu na ułatwienie mieszania.

Glinę z dodatkami miesza się w następujący sposób:

Na ubitej wyrównanej ziemi nasypuje się warstwę odmierzonej gliny na grubość 10 cm i posypuje równomiernie odpowiednią (odinierzoną) ilością dodatków, po czym całą masę polewa się wodą z konewki przez sitko. W taki sam sposób układa się następne warstwy, do wysokości około 80 cm. Ułożoną pryzmę przerabia się motykami dwu- lub trzykrotnie, zależnie od tłustości gliny, starannie rozbijając wsizystkie grudki.

Po przerobieniu masy kopcuje się ją, przykrywa słomą i pozostawia co najmniej na 1 dobę, aby równomiernie zwilgotniała.

Do przeróbki mechanicznej pryzm ujemy glinę z dodatkami w ten sam sposób lub układamy w dołach przy mieszadle. Dołów powinno być 2 lub 3; z jednego dołu masa podawana jest do mieszalnika, w pozostałych jest układana i wilgotnieje. Przy podawaniu do mieszadła masę z dołu należy wybierać pionowo.

Do przeróbki mechanicznej masa nie może być zbyt mało wilgotna, gdyż za duży opór byłby przy mieszaniu i konie męczyłyby się prędko. W razie konieczności większego nawilgocenia masy nie powinno się wlewać wody do mieszalnika, tylko dolać ją do masy dołowanej. Po rozpoczęciu mieszania należy otworzyć obydwa otwory, a gdyby okazało się, że w masie są grudki nieprzerobionej gliny, wtedy jeden wylot należy zamknąć.

Pierwsza partia gliny wrzucona do mieszadła powinna być powtórnie przerobiona.

Nad dołem, do którego wychodzi masa z mieszadła, powinien być pomost, na który robotnik wprowadza taczkę. Robotnik odbierający masę z mieszadła rzuca ją łopatą do podstawionej taczki.

Jeżeli przerobiona masa jest. za wilgotna do formowania bloków (bloki deformują się przy wyjęciu ich z formy lub pękają przy wysychaniu), to należy ją skopcować i przykryć do

u, aż utraci część wilgoci. Gęstość masy powinna być taka, potrzeba było pewnego wysiłku do ugniecenia z niej kuli. lormowanie bloków. W formach pojedynczych bloki wykopuje się na stole. Robotnik wprowadza po pomoście taczki t gliną na stół, na który ją wyrzuca. Strycharz posypuje wewnątrz formę drobnym piaśkiem, stawia formę na stole, obu łękami bierze bryłę gliny, wrzuca ją do formy i ubija drewnia-m iii młotem. Przy wykonywaniu bloków o wysokości 14 cm ule napełniamy od razu formy gliną, lecz dwiema warstwami ją ubijamy (najpierw napełniamy do połowy i ubijamy) a przy blukach o wysokości 21,5 cm — trzema warstwami. Po napełnianiu formy zgarnia się nadmiar gliny i wyrównuje jej powierzchnię strychulcem umoczonym w wodzie.

Po wykonaniu tych czynności pomocnik odnosi formę z blokiem na plac, wyjmuje zatyeżki, otwiera formę i pozostawia blok na placu. W czasie odnoszenia bloku na plac strycharz wykonuje następny blok w drugiej formie.

.leden robotnik z pomocnikiem wykonuje w ciągu 8 godzin n|u»lo 200 bloków.

W formach czterokomorowych bloki wykonuje się na placu. Itubotnik ustawia na ziemi zewnętrzne ścianki formy posypane drobnym piaskiem, zamyka zawór, wstawia ścianki wewnętrzne _; Również posypane piaskiem, po czym do każdej z komór z siłą , Wrzuca bryłę gliny wziętą z taczek i ubija ubijakiem lub udep-H'J (• nogami. Narzut gliny wraz z ubiciem wykonuje się dwie-ftlti lub trzema warstwami, zależnie od wysokości bloku. Po wyrównaniu bloku mokrym strychulcem odpina się zawór, od-Bphyla i odsuwa zewnętrzne ścianki formy, za pomocą haków fWyjmuje ścianki wewnętrzne i wyrównuje kielnią krawędzie •I bloków.

Jeden robotnik może wykonać w 8 godzin ponad 200 bloków.

Zarówno w formach pojedynczych, jak i poczwórnych może filii; zdarzyć, że w czasie ubijania forma uniesie się nieco do góry. Wtedy po wyrównaniu bloku należy formę odwrócić i wyrównać strychulcem spód bloku.

Htidynki z gliny 33