019

19

oparta na pomiarach wielkości podstawowych wchodzących do definicji wielkości. W metodzie tej równanie metody pośredniej (1/ jest równaniem definicyjnym tej wielkości. Przykładem wykorzystania tej metody może byś pomiar pola trójkąta ABC, zdefiniowanego jako iloczyn dwóch boków \ kąta między nimi zawartego, na podstawie ustalenia wartości tych boków i kąta. Pomiar przyspieszenia wywołanego siłą ciężkości, wychodząc z jego definicji, opiera się na pomiarze drogi przebytej w określonym czasie przez ciało spadające swobodnie. Reasumując, w metodzie pomiarowej podstawowej mierzy się te wielkości, za pomocą których zdefiniowana jest. wielkość mierzona. Najczęściej przyjmuje się, że tymi wielkościami są wielkości podstawowe, które są dość dokładnie mierzone, przez co da-kładmość pomiaru tą metodą jest w wielu przypadkach największa.

2.2. Metody bezpośrednie

Metody bezpośrednie najczęściej stasowane w metrologii dzielą się na dwie grupy: metody porównawcze i metody bezpośredniego porównania.

Metoda pomiarowa porównawcza polega na porównaniu wartości wielkości mierzonej z inną wartością tej samej wielkości lub też ze znaną wartością innej wielkości jako funkcji wielkości mierzonej. Przykładem jej zastosowania jest pomiar chropowatości powierzchni za pomocą przyrządu pneumatycznego, polegający na porównaniu wskazań przyrządu na powierzchni mierzonej i wzrocowej.

Metoda pomiarowa bezpośredniego porównania jest to metoda bezpośrednia polegająca na porównaniu całkowitej wartości wielkości mierzonej z wartością znaną tej samej wielkości, która w postaci wzorca wchodzi bezpośrednio do pomiaru. Typowym jej przykładem jest pomiar długości za pomocą przymiaru z podziałką lub pomiar objętości cieczy za pomocą menzurki.

2-3. Metody pomiarowe porównawcze

Do metod pomiarowych porównawczych zalicza się metody pomiarowe wy-chyleniowe i różnicowe.

Metoda pomiarowa wychyleniowa jest to metoda pomiarowa pnrównanwczs, polegająca na określeniu wartości wielkości mierzonej przez wychylenie