Deski boczne ustawia się na podkładce, a między nie wstawia się deski poprzeczne; jedna z nich (nieruchoma) jest wpuszczona w deski boczne na głębokość 8 mm, a druga (ruchoma) jest przesuwana zależnie od potrzebnej długości nadproża i zamocowana 4 wtyczkami żelaznymi. Wtyczki wstawione są
t
Rys. 37. Forma do wyrobu nadproży glinianych
w otwory wywiercone w deskach bocznych i desce poprzecznej. Deski boczne są ściągnięte albo ściągaczami z łat 4X5 cm z klinami, albo ściągaczami ze stali średnicy 6 mm, zagiętymi na jednym końcu, a na drugim zaopatrzonymi w nakrętkę. Forma powinna być wewnątrz gładko ostrugana i nasycona ropą.
Masę do wyrdbu nadproży przygotowuje się z materiału włóknistego (słoma, siano, łodygi roślin pnących, wrzos itp.) pociętego na długość 30 do 40 cm, zmieszanego z gliną w stosunku: 1 część sieczki na 2 części gliny przy glinie średniotłu-stej lub 1 części sieczki na 1 część gliny — przy glinie bardzo tłustej. Przerobioną masę pozostawia się w kopcu na przeciąg 1 doby.
Formę ustawia się na podkładce, polewa wodą, posypuje piaskiem, po czym wrzuca się do niej taką ilość przygotowanej masy, aby po ubiciu miała grubość 2 do 3 cm. W tę warstwę ubitej masy wciska się 2 żerdzie grubości 3 do 4 cm, w odległości 4 cm od ścian formy. Żerdzie powinny być okorowane i przed ułożeniem w formie zanurzone w rozrobionej glinie. Po ułożeniu żerdzi formę wypełnia się masą glinianą i ubija. Następnie wyjmuje się z formy ściągacze i haki, formę rozbiera, a wykonaną belkę nadproża pozostawia na podkładce. Na belce z wierzchu trzeba wyryć znak, aby nic pomylić się przy ułożeniu belki na murze (żerdzie muszą znajdować się na dole). Po 3 dniach można belkę zdjąć z podkładki i umieścić pod dachem dla dalszego schnięcia.
VIII. PŁYTY STROPOWE Z GLINY
Rys. 38. Forma do wyrobu glinianych płyt stropowych
Płyty służą do wypełnienia przestrzeni między belkami stropowymi drewnianymi lub żelbetowymi typu DMS. Przyjęto grubość płyty 11 do 12 cm, szerokość 33 cm (3 płyty na 1 metr) i długość odpowiadającą rozstawieniu belek, nie więcej jednak niż 1 m.
Forma do wyrobu płyt (rys. 38) składa się z podkładki szerokości 40 cm i długości 130 cm zbitej z 2 desek grubości 32 mm, 2 desek bocznych grubości 38 mm, szerokości 11 do 12 cm
1 długości 128 cm oraz
2 desek poprzecznych grubości 38 mm, szerokości 11 do 12 cm i długości 32 cm, z czopami luźno wpuszczonymi w deski boczne na całą grubość desek. Deski poprzeczne są umocowane w deskach podłużnych za pomocą zatyczek wetkniętych w otwory krawędzi deski podłużnej i w czopy desek poprzecznych. Za-tyczki mogą być wetknięte w wypuszczone czopy desek poprzecznych. Jeżeli deska poprzeczna zostanie dalej przesunięta (na dłuższą płytę), to otwory w deskach bocznych trzeba zatkać dopasowanymi klockami i umocować je wtyczkami. Wewnątrz
59