0432

36

Mołotow w Londynie, Mechlis na Krymie, Chruszczów w opalach

Ósmego maja ludowy komisarz spraw zagranicznych wyruszył na pokładzie czterosilnikowego bombowca do Londynu. Stalin poinstruował go, by starał się uzyskać obietnicę drugiego frontu - i walczył o uznanie radzieckich granic z 1941 roku, łącznie z państwami bałtyckimi.

Osobiście rozkazał swemu ulubionemu generałowi sił powietrznych, Gołowanowowi, opracować plan podróży. „Stalin był wielkim konspiratorem - wspominał Gołowanow. - Podróż została zaplanowana w absolutnej tajemnicy. Musiałem chować do biurka mapę z trasą lotu, nawet gdy do gabinetu wchodził mój zastępca. Stalin [...] powiedział mi: «Wie o tym tylko nasza trójka - wy, Mołotow i ja»”.

„Mr Brown”, gdyż pod takim pseudonimem podróżował Mołotow, wylądował w Szkocji, gdzie przywitał go Eden, po czym obaj pojechali pociągiem z Glasgow do Londynu. Gdy Mołotow dowiedział się, że drugi front jest poza dyskusją, nie chciał rozmawiać o przedstawionym przez Ede-na projekcie traktatu, który nie wspominał o radzieckich granicach. Natychmiast zameldował Stalinowi: Uważamy traktat za niemożliwą do przyjęcia [...]pustą deklarację. Ale Wierchownyj zmienił zdanie:

1.    Nie uważamy go za pustą deklarację, ale za ważny krok [...]. Chyba nie najgorszy. Daje nam wolną rękę. Sprawa granic zostanie rozstrzygnięta siłą.

2.    Należy możliwie szybko podpisać traktat i lecieć do Ameryki.

Tymczasem Mołotow poznał już uroki życia na angielskiej wsi: zażądał,

aby ulokowano go pod Londynem, zapewne ze względów bezpieczeństwa, toteż Churchill odstąpił mu Cheąuers, swoją oficjalną wiejską rezydencję. „Mr Brown” nie był szczególnie olśniony jej elżbietańską elegancją. „Niezbyt ładny stary budynek - wspominał. - Coś w rodzaju małego ogrodu.