§ 1. Teoria elementarna


585


Utwórzmy teraz całki iterowane

Jt 2IX


/*/


O O


Z2 U Sr ze


de


h


O    O


z1 u Zr ze


dr,


gdzie /{jest stałą dodatnią, której wartość określimy niżej.

Gdyby funkcja P2+Q2 nigdy nie była równa zeru, to funkcja podcałkowa w tych całkach byłaby ciągła i zgodnie z twierdzeniem 4 musiałoby być I2 = I2. Pokażemy, że przy dostatecznie dużym R równość taka nie może być prawdziwa; będzie stąd wynikało, że w jakimś punkcie koła o promieniu R i środku w początku układu funkcja P2+Q2 musi być równa zeru. Twierdzenie będzie tym samym udowodnio-

Obłiczając całkę wewnętrzną dla /, otrzymujemy

J


Z2 U

Zr ze


d0 =


zu

Zr


e-2K


9-0


= 0,


zu

bo pochodna -, jak widać od razu, jest funkcją zmiennej 6 o okresie 2tc. Wynika stąd, że /, = 0.

Br

Zajmijmy się teraz całką I2. Mamy tu

/


Z2 U

Zr ze


r-«

r-0


Musimy teraz rozpatrzyć te wyrazy z licznika i mianownika ułamka przedstawiającego pochodną ZU/ ZO, w których występują najwyższe potęgi r.

Ponieważ

= —nr" sin n6-+

ze


~W


nr’ cos n0+


więc

ZP

ze

Q

-nr2n+ ...


P1 + Q*=r 2"+ ..


Z drugiej strony, Ostatecznie otrzymujemy

ZU _ -nr2’+ ...

ze r2"-+ ...

Wyrazy nie napisane zawierają niższe potęgi r, przy których współczynnikami są ograniczone funkcje zmiennej 0. Wobec tego

lim

f-» CO


ZU

ze


—n


i przy tym zbieżność jest jednostajna względem 0.

$ £/    &P

Dla r = 0 jest —= 0, bo w tym przypadku -rir =    = 0. Tym samym wewnętrzna całka

CU    OU    CU

BU

w I2 jest równa wartości przy r — R. Ale, jeżeli R -*■ oo, to wartość ta dąży, jak wiemy, do —n i to ZO

jednostajnie względem 0. Na podstawie twierdzenia 1 jest zatem

lim 7, = —2nn .

K -»x

Dla dostatecznie dużych R całka I2 jest więc ujemna i równość I2 = I2 nie może być prawdziwa.