083

Pr. jbiur (><1 rrd. pn.l.dr.hib.J. K. PiolK>W(kKgi> *IY<taavy    Vimm 200&. ISBN 8S-2O4-M22-0Cby TCf

Jakkolwiek wątroba ma największy udział w procesie hiotransformacji kscnobiotyków (2/3 aktywności biolransformacyjncj całego organizmu przypada na ten narząd), to jednak pozostałe narządy i tkanki, w tym płuca, jelita, nerki i skóra, również mają swój znaczący udział w tym procesie. Szczególną rolę w procesie biotransformacjr kscnobiotyków odgrywają płuca W płucach enzymy metabolizujące kscnobiotyki występują głównie w komórkach al-weolamych typu II i komórkach Clara nabłonka oskrzclt. Ich podstawowym zadaniem jest ochrona tkanki płucnej przed obecnymi w powietrzu toksycznymi związkami chemicznymi. Z racji gęstej sieci naczyń krwionośnych płuca są w poważnym stopniu eksponowane także na substancje rozpuszczone w krwi krążącej. Jedną z ważniejszych tego konsekwencji jest znaczny udział tkanki płucnej w klirensie lpatrz p. 3 8 3) różnych leków

Tak jak w wątrobie, tak i w płucach mikrosomalnc monooksygenazy związane z cytochromami P-450 mogą przekształcić niektóre kscnobiotyki w wysoce reaktywne metabolity odznaczające sic zdolnością do kowalencyjnego wiązania się z kwasami nukleinowymi i białkami, czyniąc je między innymi odpowiedzialnymi za występowanie pewnych rodzajów raka płuc. Przykładem są rakotwórcze właściwości benzol a ipircnu. stałego zanieczyszczenia powietrza naszych miast, które ujawniają się dopiero po jego aktywac ji przez jedną z form cytochromu P-450. Płuca zawierają około 20 razy tnniej cytochromów P-450 niż wątroba, w przeliczeniu na taką samą masę narządu. Jeśli jednak porówna się ilość hcmoprotciny, jaka znajduje się tylko w komórkach Clara lub komórkach alweolamych płuc. to jest ona równa lub większa niż w wątrobie Taka koncentracja cytochromów P-450 w niektórych tylko rodzajach komórek płuc. w przeciwieństwie do jego równomiernego rozmieszczenia w wątrobie, może być odpowiedzialna za zwiększoną podatność tego narządu na toksyczne i kancerogenne działanie niektórych związków chemicznych, które nie ujawniają takiego działania w stosunku do wątroby. Dodatkowy czynnik, powodujący żc płuca są szczególnie podatne na toksyczne działanie kscnobiotyków ta właściwie ich aktywnych metabolitów), wynika z tego, żc bogate w cytochromy P-450 komórki płucne wykazują stosunkowo małą aktywność enzymów uczestniczących w detoksykacji wysoce reaktywnych metabolitów, a mianowicie hydratazy epoksydowej i transłćrazy glutationowcj.

3.8. Wydalanie substancji z ustroju .3.8.1. Drogi wydalania

Substancje obce mogą być wydalane z. ustroju różnymi drogami. 7. punktu widzenia toksykologu najważniejszymi są drogi oddechowe <z powietrzem wydychanym), układ moczowy (z moczem) i przewód pokarmowy tz kałem).

3.8. WYDALANIE SUBSTANCII Z USTROID 83