1008

Rozdział 1 • Wiadomości wstępne

Przykład 1.2.

Przyczyną główną przyjęcia kandydata na studia są dobrze zdane egzaminy wstępne. Odchylenia od tej reguły (przyczyny uboczne) stanowią studenci, którzy wygrali olimpiady wiedzy w określonym zakresie.

Konieczność podejmowania decyzji związana jest z istnieniem problemu decyzyjnego i z wyborem najlepszego (z możliwych do realizacji) sposobu działania w celu osiągnięcia zamierzonego celu. Podejmowanie decyzji polega na wyborze przez decydenta (osobę lub grupę osób rozwiązujących problem) takiego sposobu działania, który spełnia wszystkie warunki wyznaczone przez środowisko (kontekst problemu), a jednocześnie prowadzi do osiągnięcia pożądanego celu. Decydent nie ma przy tym wpływu na środowisko problemu i nie może dokonywać w nim żadnych zmian.

Aby proces decyzyjny zakończył się sukcesem (podjęciem prawidłowej decyzji) konieczne jest współgranie elementów zaprezentowanych na poniższym schemacie.

Schemat 1.1. Elementy procesu decyzyjnego

Źródło: J. Komosa, J. Musiałkiewicz: Statystyka, Ekonomik, Warszawa 1996.

Jednym z warunków ułatwiających podejmowanie decyzji jest posiadanie rzetelnych, dokładnych i wyczerpujących informacji, których dostarczają badania statystyczne. Przy ich pomocy można wnioskować o aktualnym stanie badanego zjawiska. Statystyka dostarcza także informacji o kształtowaniu się zjawisk w przeszłości, co również może ułatwić podejmowanie bieżących decyzji. Oczywiście skuteczność zastosowania statystyki na etapie podejmowania decyzji zależy od współpracy na linii: badacz (statystyk) osoba podejmująca decyzję. Od osoby podejmującej decyzję oczekuje się precyzyjnego sformułow-ania potrzeb - jakie informacje są jej potrzebne, jaki powinien być stopień ich dokładności, w jakiej formie mają być zaprezentowane wyniki analizy. Z kolei osoba przeprowadzająca badanie powinna przedstawić wady i zalety informacji zebranych różnymi metodami, ich wiarygodność i koszt dostarczenia itp. Ważne jest także, aby osoba przeprowadzająca badanie statystyczne znała nie tylko metody statystyczne, ale także żeby była merytorycznie przygotowana w zakresie zagadnień będących przedmiotem analizy.

11