005

A HibUl. IM1U.1 ,Vv»«    r ), buui :uO

ISBN D4H1II S-7. © l>. WN TOS >WJ

1 2 WCZESNY ROZWÓJ TEORII ATOMISTYCZNEJ    5

Obok praw dotyczących masy reagujących substancji: prawa zachowania masy. prawa stosunków stałych i prawa stosunków wielokrotnych, ważną rolę w rozwoju chemii odegrało także tzw. prawo objętościowe I.ouisa J. Ciay-I.ussaca (1805 r.), dotyczące objętości reagujących z sobą substancji gazowych, oraz hipoteza Amadeo Avogadra <1811 r.) sformułowana w celu wyjaśnienia tegoż, właśnie prawa.

Prawo objętościowe Gay-Lussaca stwierdza, że objętości substancji gazowych <mierzone w tej samej temperaturze i pod tym samym ciśnieniem) biorących udział w danej reakcji chemicznej mają się do siebie jak proste liczby naturalne Jedna objętość chloru reaguje z. jedną objętością wodoru, tworząc dwie objętości chlorowodoru. Dwie objętości wodoru reagują z jedną objętością tlenu, wytwarzając dwie objętości pary wodnej itp.

Avogadro wykazał, ze wyjaśnienie prawidłowości dostrzeżonych przez Gay-Lussaca jest możliwe, jeżeli się przyjmie, że gazy złożone są z cząsteczek o określonej i stałej liczbie atomów oraz że słuszne jest twierdzenie znane dzisiaj pod nazwą hipotezy Asogadra Zgodnie z tą hipotezą jednakowe objętości różnych gazów znajdujących się w tej samej temperaturze i pod tym samym ciśnieniem zawierają jednakową liczbę cząsteczek Jeżeli przeto jedna objętość chloru reaguje z jedną objętością wodoru, dając dwie objętości gazowego chlorowodoru pod tym samym ciśnieniem i w tej samej temperaturze. to możemy sądzić, ze jedna cząsteczka chloru reaguje z jedną cząsteczką

Rys. 1.1. Obraz powierzchni płytki /łuta. na której osadzono warstewkę atomów Żelaza, uzyskany za pomocą nu kioski ■pu tunelowego. Warstewka zclaza o gusbości 1.5 nm została osadzona pizcz naparowanic atomów zclaza w wysokiej próżni. Próbka została następnie poddana wygrzewaniu, w czasie którego atomy zioła z podłoża, wykazujące tendencję do segregacji powierzchniowej, utworzyły wytrącenia złola widziane jako kwadratowe i prostokątne obszary o rozmiarach rzędu od kilku do kilkunastu nmwystające ponad powierzchnię o ułamek stałej sieciowej. Wysoka rozdzielcza^ mikroskopu tunelowego pozwala na obserwację poszczególnych atomów