125

6.1. Pofcji 3 wlute admtntstragi polłyoim

Tc inspekcje nic mogły dotyczyć wewnętrznej struktury, organizacji, administracji i wyszkolenia w danym urzędzie policyjnym. W razie podejrzenia lub stwierdzenia poważnych nadużyć w organach PP odpowiednie władze administracyjne przeprowadzały doraźny inspekcję danej jednostki policyjnej. Przy kontrolowaniu urzędów policyjnych przez inspektorów PP dochodziło do wielu zatargów. Wojewodowie i starostowie skarżyli się wielokrotnie, iż inspektorzy Policji podczas wykonywania swoich czynności nic starają się nawiązywać kontaktu z miejscową władzą administracyjną oraz nie informują jej o efektach lustracji. Zdarzały się również innego rodzaju konflikty, wynikające z relacji między Policją a administracją. Naczelnik Okręgowego Urzędu Policji Politycznej w Lublinie, nadkom. Józef Florko, oceniając negatywnie poziom efektywnej działalności Komendy Powiatowej PP w Lubartowie, obarczał odpowiedzialnością za taki stan rzeczy starostę lubartowskiego. Inny przykład - ostre scysje między burmistrzem Radzynia Chełmińskiego a tamtejszym komendantem posterunku Policji zostały zakończone przeniesieniem komendanta do innego okręgu policyjnego. Można byłoby mnożyć tego rodzaju przykłady.

Źródła problemu tkwiły w ustawie z 24 lipca 1919 roku oraz w następujących po niej przepisach wykonawczych. Problematyka służby bezpieczeństwa została przydzielona dwóm instytucjom o całkowicie odmiennym charakterze i pochodzeniu. Próby uniezależnienia się Policji należy tłumaczyć w dużym stopniu jej aspiracjami do występowania w roli hegemona w sprawach bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Zamach majowy w 1926 roku stanowił wydarzenie o daleko idących konsekwencjach politycznych, społecznych oraz prawnych. Między innymi całkowitej transformacji uległ system funkcjonowania organów państwowych. Z jednej strony, spowodowane to było świadomym dążeniem zwycięskiego obozu do przejęcia kontroli nad wszystkimi sferami życia państwa i społeczeństwa. Z drugiej, filozofia rządzenia Józefa Piłsudskiego i nowej ekipy władzy była całkowicie przeciwstawna idei realizowanej w okresie przed majowym. Można bez przesady stwierdzić, iż dało się to odczuć najszybciej w działalności administracji politycznej. W warunkach walki politycznej z obozem opozycji parlamentarnej w naturalny sposób wzrastała rola kierowników terenowych władz administracji państwowej. Stawali się oni bardzo ważnym ogniwem w realizowanej przez nową władzę polityce wewnętrznej.

Wojewodowie czy starostowie pełnili funkcję na wskroś polityczną, gdyż. byli odpowiedzialni za kontrolę stosunków społeczno-politycznych w podległym im terenie. Dlatego też zadania administracji państwowej koncentrowały się wokół zagadnień politycznych i ochrony bezpieczeństwa publicznego. W przyjętym modelu administracji politycznej organy policyjne miały stanowić przede wszystkim powolne narzędzie w rękach urzędników administracyjnych. W rozumieniu decydentów Policja powinna być organem wykonawczym tejże władzy. Dlatego też nie widziano jakiegokolwiek uzasadnienia do uniezależnienia się Policji. Należy zwrócić uwagę na fakt, że zmiany personalne w Policji po zamachu majowym były o wiele mniejsze niż zmiany w organach