0073

ile w celu uzyskania posady na lądzie. Tylko niektórych oficerów wychowawców odkomenderowano z floty czynnej, ażeby ułatwić im przygotowanie się do. studiów w jednej z wyższych akademii. My, kadeci, byliśmy o tym wszystkim doskonale poinformowani i nic dziwnego, że sami, będąc jeszcze entuzjastami morza i pracy na morzu, nie czuliśmy zbyt wielkiego szacunku dla naszych wychowawców, którzy — według naszego zdania — sprzeniewierzyli się służbie na morzu.

Dopiero podczas pływania praktycznego stykaliśmy się z życiem marynarzy i poznawaliśmy bliżej tych oficerów marynarki, naszych starszych kolegów, których praca i służba po kilku latach miała być naszą pracą i służbą. I chociaż na okręty szkolne starano się wyznaczać oficerów o najlepszych kwalifikacjach, to jednak na skutek wojny i wielkich strat, jakie poniosła marynarka w roku 1905, element oficerski był widocznie słaby, a my, jak to zwykle młodzież, doszukiwaliśmy się powodów, dla których oficerowie ci pozostawali na spokojnych stanowiskach, gdy tak wielu innych płaciło wysoką cenę za bałagan i wszystkie nadużycia, które istniały w marynarce za rządów wielkiego księcia Aleksego i innych „bohaterskich” admirałów z czasów wojny tureckiej, w rodzaju Birilewa i Skridłowa. [...]

Moje pływanie praktyczne rozpocząłem w roku 1905. Ze wszystkich odległych końców Rosji dochodziły do nas wiadomości o zaburzeniach rewolucyjnych. Na okrętach floty rosyjskiej na wszystkich morzach doszło do buntów wśród marynarzy. Zdołano je opanować, lecz były ofiary wśród oficerów. Był to okres po wojnie rosyjsko-japońskiej, gdy z potężnej niby przedtem floty pozostały w rzeczywistości tylko szczątki. Tylko okręty Floty Czarnomorskiej pozostały nietknięte, gdyż na podstawie umów międzynarodowych nie mogły wyjść poza cieśninę Bosforu.

Najlepsi i najzdolniejsi spośród oficerów marynarki zginęli na okrętach eskadry portarturskiej, eskadry admirała Roż-diestwienskiego pod Cuszimą, polegli też na fortach twierdzy portarturskiej. Nieznaczna tylko część pozostała przy życiu i byli jeszcze w tym czasie w niewoli na wyspach Nipponu⁶.

® Nippon — nazwa Japonii używana przez jej mieszkańców.

62