1

i

A T E R 1 A Ł Y SŁOWNIKA RODZAJÓW LITERACKICH"

M

DO

Zapowiedzi końca powieści, jak dotąd, nie sprawdziły się. Powieść nadal rozwija się jako gatunek. Dowodem tego są przedstawione niżej odmiany, które rozwinęły się w ciągu bieżącego stulecia. Jednocześnie, wraz z postępem badań nad literaturą, dostrzegamy potrzebę subtelnych rozróżnień między odmianami, które traktowano jako jeden typ. Widać to na przykładzie powieści autotematycznej i powieści warsztatowej.

Drugim problemem zilustrowanym przez nasze hasła jest dążenie do oryginalności uznawanej za samoistną wartość w kontekście olbrzymiej liczebnie produkcji powieściowej na rynku światowym. Powstają eksperymenty formalne, znane z przykładów powieści psychologicznej i nouueau roman. Gdy się obserwuje te próby w perspektywie historii, okazuje się, że zaczątki tego rodzaju zjawisk literackich można, nieraz nieoczekiwanie, znaleźć w początkach powieści. Godny jest uwagi fakt, że nie stanowiły one nigdy głównego nurtu twórczości powieściowej. Prawdopodobnie nie zdołają go stworzyć i dzisiejsze, znacznie liczniejsze próby. Literatura bowiem żyje nie tylko dzięki wysiłkom jej twórców, lecz także dzięki masom odbiorców.

Zachęcamy czytelników do porównań między powieścią europejską a analogicznymi utworami literatury chińskiej i japońskiej w 31 zeszycie ,,Zagadnień Rodzajów Literackich”.

Redakcja

NOUVEAU KOMAN:    ten francuski

termin (ang. New Novel, ros. nouyj roman, niem. Neues Roman, poi. nowa powieść) oznacza odmianę powieściową drugiej potowy XX w., przeciwstawianą z założenia powieściom tradycyjnym, głównie schematowi mieszczańskiej powieści dziewiętnastowiecznej. Nazwa jej pochodzi od publicystów i krytyków. Zanim została ustalona dla odmiany powieściowej, używano jej w odniesieniu do powieściowych eksperymentów, które charakteryzowały etap rozwoju powieści. Niektórzy — jak np. J. P. Sar-tre — stosowali dla tych zjawisk określenie anti-roman lub — jak R. M. Al-beres — roman heterodaze. Żadna z nich nie znalazła uznania ze strony twórców nouneau roman ani teoretyków.