2009 01 024934

O. W iMłi S. J. DullY I'Amur inufowuŁ*. ^.rujw 2U)? ISBN vn-»i-«M5)24-i o by *\ PWN 2040

powierzchnia 1,4R knr

11. Gazy występujące w wodzie

200    400    600

r(«/(mnwl - L"¹)

Rys. 11.4. Przekrój pionowy (skala ściśnięta) jeziora Nyos o kształcie ściętego stożka. Wykres ilustruje prolil stężenia ditlcnku węgla (lima ciągła) i krzywą nasycenia wody tym gazem (lima przerywana)

[CO.’(aq)J = 40 + 2.9 h Ilustruje to linia przerywana na rys. 11.4.

Przy występującej tutaj głębokości 200 m graniczna wartość stężenia ditlcnku węgla odpowiada 620 mmol • L^_l, natomiast jego rzeczywiste stężenie wynosi 475 mmol • L~‘ i jest ono mniejsze od wartości odpowiadającej stanowi nasycenia. Głębokość, przy której ostatnia z wymienionych wartości odpowiada stanowi nasycenia, wynosi 150 m. A zatem głębsze warstwy wody. podniesione do poziomu 150 m. będą uwalniać ditlcnck węgla w postaci ga/u. Wydaje się prawdopodobne, że przemieszczenie się ogromnych mas wody jeziora spowodowało gwałtowne uwolnienie gazu łącznie z wytryskiem wody do góry i do strefy nadbrzeżnej. Żelazo w postaci jonów Fe²* uległo przemieszczeniu z głębokich warstw o charakterze redukującym i utlenieniu, w wyniku czego na powierzchni jeziora pojawiła się czerwona plama o średnicy 200 m. Czerwona barwa plamy była spowodowana prawdopodobnie strąconym wodorotlenkiem żelaza(III):

4Fc(HC0.₅h(aq) + 0.>-t-2H_?0—► 4Fc(OH)., + 8CO_?    (11.20)

Wydarzenie to może się w przyszłości pow tórzyć, dlatego planuje się podjęcie działań zmierzających do stopniowego i wolno przebiegającego uwalniania ditlcnku węgla z głębszych warstw wody jeziora Nyos.

11.2

DO ZAPAMIĘTANIA

W przypadku indywiduów chemicznych uczestniczących w reakcjach przebiegających w wodnym roztworze należy wprowadzić dodatkowe zależności obok prawa Hcnry’ego, aby określić ich całkowite stężenie i spccjację. Gazy o właściwościach kwasowo-zasadowych, jak ditlenek węgla, charakteryzują się rozpuszczalnością zależną od pH.