2009 01 02 0251

Cr W suiLumi. S I Dulty. CA«iw <>uA>»ttW. Wlbuioj 20)7 IŃBN «?MWI-IS)a-3.O In WN PWN >Kl?

310    12. Materia organiczna w wodzie

stopniu i produkt końcowy rozkładu zawiera węgiel w zredukowanej postaci chemicznej. Zakopanie głęboko dużej masy materii organicznej jest pierwszym etapem tworzenia się różnego rodzaju paliw kopalnych. Po bardzo długim czasie większość tlenu w pierwotnym materiale biologicznym zostaje utracona i produktem końcowym jest szereg węglowodorów oraz sam węgiel.

Materiał huminowy. który powstaje w procesie humifikacji (tworzenia się próchnicy), można rozpatrywać jako produkt pośredni w sekwencji reakcji degradacji i/lub ponownej syntezy. Ale. w odróżnieniu od wielu produktów pośrednich w reakcjach chemicznych przeprowadzanych w laboratorium, materiał huminowy jest trwałym produktem pośrednim. szczególnie w warunkach ograniczonej dostępności tlenu. Zastosowanie znakowania nuklidem ^UC do określania wieku materiału huminowego pochodzącego z. różnorodnych źródeł wykazało, że jego wiek szacuje się na od ok. 20 lat dla strumienia humianów aż do 500 lub 1000 lat dla humusu (próchnicy) glebowego oraz znacznie dłuższego dla materiału związanego z torfem kopalnym lub złożami węgla.

Na marginesie możemy się zastanawiać, czy na szybkość degradacji, szczególnie utleniania, humusu glebowego będzie miała wpływ historia gleby oraz jej wykorzystywanie. Na przykład wykazano, że wylesianie przyczynia się do wzrostu stężenia ditlcnku węgla w atmosferze, ale nic tylko ze względu na zmniejszoną fotosyntezę i jego uwolnienie. gdy ścięty las zostaje spalony, ale również w wyniku zwiększonego wydzielania ditlenku węgla z odsłoniętego i ulegającego degradacji humusu leśnego.

Skład i struktura

Analiza wykazujących dużą rozmaitość substancji huminowych wskazuje, że zawierają one zazwyczaj węgiel, wodór, tlen i azot. w następujących ilościach (w %)•.

c	O	H	N	Pierwiastki nieorganiczne (popiół)
45-60	25-45	4-7	2-5	0,5-5

Ze względu na to. żc zawartość węgla często zbliżona jest do 60%. stosowany jest przybliżony średni współczynnik równy 1,7 do przeliczania masy węgla organicznego (WO) na materię organiczną (MO). Współczynnik ten jest również wykorzystywany dla innych postaci materii organicznej niż materiał huminowy. występujących zarówno w glebie, jak i w wodzie.

PRZYKŁAD 12.1

Przekształcenie stężenia RWO w stężenie RMO

Oblicz stężenie rozpuszczonej materii organicznej (RMO) w jeziorze, które zawiera 2,3 mg L ¹ rozpuszczonego węgla organicznego (RWO).

Zawartość RMO można oszacować w następujący sposób:

1.7 • 2.3 mg • L ¹ = 3.9 mg • L '