452

A U«U44l.    .Ui»    T ), Uli_tMh< 2t<«2

KIN RMHni v?. o by UN rws *n*

115

ZWIĄZKI KOORDYNACYJNE

15.1. POJĘCIA PODSTAWOWE

Po dodaniu roztworu chlorku żelaza(TT), FeCIj, do roztworu cyjanku potasu. KCN, w takiej ilości, by na jeden mol cząsteczek FcCIj. przypadało dokładnie 6 moli cząsteczek KCN. otrzymujemy rozwór barwy żółtej, który nic wykazuje charakterystycznych reakcji ani jonu Fe⁵*, obecnego w roztworze FeCU. ani jonu CN~ obecnego w roztworze KCN. Można natomiast wykazać, ze w roztworze powstaje cztcroujemny jon o składzie FcC_ftN‘ , zwany jonom hcksacyjanożelazianowymtll):

Fc^;* + 6CN = FeC„Nj"

lon ten jest bardzo trwały (w roztworze ulega rozpadowi na jony Fc² i CN w niezmiernie małym stopniu) i wykazuje charakterystyczne dla siebie reakcje chemiczne, pozwalające na odróżnienie go od jonów Fe²* i CN*.

Jon heksacyjanozclazianowy(ll) obecny jest także w żółtej krystalicznej soli o składzie KłFeCńN* Iheksacyjanożelazian(ll) potasuj wydzielającej się w czasie zagęszczania roztworu zawierającego FcCIj i KCN:

FrCl* + 6KCN - K,FeC\N,. + 2KCI

Różnorakie badania stiukiuralne prowadzą do wniosku, że w jonie FeC₄N^ jon Fe²* otoczony jest sześcioma jonami CN' rozmieszczonymi wokół niego w narożach osmiościanu foremnego (rys 15.Ig). Odpowiednio do tego wzór jonu FeC^N*^- piszemy w postaci (Fc(CN)_er*'. Zawarty w nim atom żelaza nazywamy atomem centralnym, a połączone z mm jony CN — Ugandami. Jon złożony z atomu centralnego i z połączonych z nim ligandów. które mogą być bądź. anionami, bądź. cząsteczkami obojętnymi. nazywamy jonem kompleksowym. Znane są jony kompleksowe ujemne, jak jon [FctCNu]* . oraz jony kompleksowe dodatnie, jak [CuiNHiij]'’’ Związek, w którego skład wchodzą jony kompleksowe, nazywamy związkiem koordynacyjnym, a także związkiem kompleksowym lub związkiem zespolonym. Do związków koordynacyj