57

57




Limit wydruku: O

Strona 57/228

22. Slu2br policyjne w K^KtftwMskJm w lx*h 1815-1830


.do żandarmeryi tej wybierani bydź maj} ludzie dobrych obyczajów, czytać i pisać umiejący, zdrowi, w wieku od 30 do 50 lat"10.

„...przeznaczona do chwytania zbrodniarzy, strzeżenia i przeprowadzania ich oraz więźniów w miejsca wskazane, śledzenia zbiegów i egzekwowania należności skarbowych"1*.

Dziennik Praw Ktńlestw.i Polskiego IM5-|R50.t.2,» 148-149.

P. Pacek. Żandarmeria ntysAtmn mt ziemiach polskich w lalach 1815-1832, Warszawa 2004, * 44-45. Cyt. za: S. Milewski. Ciemne spi-awy miedzfwafma. Warszawa 2002, s. 302.


niepodległościowych. Tym samym Różniecki stał się symbolem zdrajcy narodowego. Pomimo jego niechlubnej roli należy przyznać, że był sprawnym organizatorem instytucji policyjnych. Przedstawił projekt wykorzystania oddziałów żandarmerii w czasie pokoju do ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego. Na posiedzeniu Rady Stanu stwierdził, że żandarmeria niezbędna w czasie wojny, w czasie pokoju staje się ciężarem dla budżetu państwa. Aby temu zapobiec, zaproponował włączenie tej formacji do systemu policyjnego Królestwa Polskiego.

Ostatecznie na mocy dekretu podpisanego 17 października 1816 roku przez cara Aleksandra I utworzono oddziały żandarmerii w' Warszawie i w ośmiu innych miastach wojewódzkich oraz 31 obwodowych korpusów tej formacji

Osobny oddział żandarmerii był odpowiedzialny za bezpieczeństwo osobiste wielkiego księcia Konstantego. Etat formacji określono na 383 ludzi, w tym 43 oficerów, 8 wachmistrzów i 43 podoficerów. By zostać żandarmem, należało spełniać określone wymagania. Oczekiwania od kandydatów były duże. Zgodnie z art. 8 dekretu z 1816 roku:

Ostatecznie proces jej tworzenia zakończono w 1817 roku.

Pierwszym komendantem żandarmerii został ppłk Stanisław Dulfus, legionista

1    napoleończyk, od którego zresztą Różniecki wziął za mianowanie na stanowisko

2    tysiące dukatów". W1825 roku zastąpił go ppłk Antoni Strażyński, który przeszedł na emeryturę 15 listopada 1830 roku, tuż przed wybuchem powstania listopadowego. Przez cały czas funkcjonowania żandarmerii Królestwa Polskiego jej zwierzchnikiem i głównym dowódcą pozostawał generał jazdy Aleksander Różniecki, nazywany szefem żandarmerii.

Żandarmeria pełniła przede wszystkim funkcję policji wewnątrzwojskowej, ale mogła również wykonywać zadania na rzecz władz cywilnych:


Wyszukiwarka