58

^ ^ Rozdział 8. Korepetycje

dobra rada to powiedzieć uczniowi wyraźnie co i nie przeprowadzić próbę. Wzajemne nauczanie nadai?⁰ ^ ^Zr°^bić dzieci mogą bowiem - jedno dla drugiego - słnżvr • v ^S1^ mai dane działania. Najlepiej wprowadzić uczniów    ‘ ^deTT

nauczania, omawiając i ćwicząc cztery omówione ”LS1: ^Pr°^ces 'v^_ll,^rr,'C_;i

nauczania, omawiając icwicząc cztery omówione wtóei ^{P oces} Wz_a^‘ odpowiednie metody. Dziecko zapytane, jak można nanrf ^{Py C2}>^ó_Sc>& odpowiedziało: „Nie wiem. Albo to umies_z^J albo nie” m ^{S,? d}°brz_e n °^r^ wame (pokaz i naśladowanie) czy ćwiczeni; pod kierunki ^^05

_sicz^t,n'^e

Rozdział 8. Korepetycje 125

r    wicia. ZYiDO to Umiesz alhnmV” A/T r. t ^{v uu}orze ^    ^

wame (pokaz i naśladowanie) czy ćwiczeni; pod kieruj!! na proces uczenia * i pozwołić uczniowi    *£

>tr^eSZ ._£, demonstruje wykonywanie poniższych czynności, a uczniowie pró-

^^rnodzielnie.

_bUją ieh ^sa _czvtaj urywek z książki i streść główne myśli.

1- ^ jak najmniej słów, opowiedz jakąś historię, na przykład popu-

basn.

Streszczanie

Ł Nadaj jej formę krótkiej notki gazetowej. Użyj 40 słów, a potem skróć ³’ _tekst do 20 słów.

Z metodą streszczania spotykamy sie w korepetycji poznawczych. Si^    Pn»

dziecko, co tez było dzisiaj w szkole, co robiliśmy na SieS!!^ mu pisanie wypracowania. Technika streszczania nadaje sie i!! ^{Jak idzie} czytania. Kierując się zdrowym rozsądkiem, oceniamy efekty Jekrn!" * ^r0d2a'“ sob, ze prosimy o streszczenie. Jeśli uczeń nie notr ifi ,    ' ^k ? ^{w ten S}P<>

Gdy spytano go, o czym jest ta powieść, odp^S^oIosT ^

wiedz;"⁶ Pr!!".?!.⁵' ^d?^sk°^nat^ ^technik? syntezowania znaczenia złożonej wypo-można 7*c7 ' T’ -^{iedy trZeba coś} P^rzeJ^rzeć i poprawić. Od streszczenia owv<inH T ^ocemanie- Umiejętność streszczania zalicza się do umiejętności znawczych^{6 $}w tym °^r^^an*^zac-j*‘ Okłada si? na nią wiele istotnych procesów po-

ocenianie, które myśli są istotne,

•    kondensacja informacji, komunikowanie najważniejszych myśli.

. . ^Streszczenie może mieć formę ustną lub pisemną; starsi uczniowie powinm wieżyc o le. W nauce streszczania pomaga umiejętność sporządzania notat^e i map poznawczych. Ponieważ wszystko to są umiejętności złożone, wymagaj? długich cwiczeń pod kierunkiem. Trzeba pokazać uczniom, jak to się r°^bK i powiedzieć, co w tej pracy im pomoże, na przykład:

•    usuwanie materiału zbędnego, scalanie materiału w szersze pojęcia,

•    wyszukiwanie kluczowych nazw, zwrotów i zdań,

^ ormułowanie nowych zdań, które podsumowują co ważniejsze k^^e . ^ .zmowie powinni „rozglądać się za przewodnimi ideami’ we ^v/SZ-\' i. _nfl

nu

ciel i korepetytor dysponują strukturami poznawczymi niedostępny-Lla uczniów. Struktury poznawcze to myślowe ramy, schematy, według któ-

-h regulujemy własne życie i wpływamy na cudze. Jednym z problemów, które stają przed dzieckiem, kiedy rozpoczyna szkołę, jest przejęcie schematów po

znawczych, jakie tu obowiązują. Każde zadanie, wobec którego staje dziecko, narzuca ramy myślowe. Czasami są ukryte w sytuacji, jak reguły w grze. Na przykład podczas nauki gotowania schematy poznawcze mogą zawierać wiedzę

0    produktach, posługiwaniu się sprzętem kuchennym, reguły bezpieczeństwa

1    zasady korzystania z danego przepisu. Pewien uczeń próbował zapamiętać wszystkie zasady gotowania, jakie usłyszał na lekcji gospodarstwa domowego. Wreszcie powiedział: „Z całej tej lekcji gotowania dowiedziałem się tylko, jak ugotować sobie mózg”. Od nowicjusza w przedmiocie nie lada wysiłku umysłowego wymaga przyswojenie schematów poznawczych, uporządkowanie ich i wy-

orzystanie w praktyce. Bez struktur poznawczych reakcje dziecka na świat y yby przypadkowe i chaotyczne.

^trzen^,e^^{tdre strubtur}y P^oznawcze są uniwersalne, na przykład miary czasu i prze-Przy.ą¹ *^nne °§óine, ^bo znajdują zastosowanie w szerokiej gamie sytuacji.

y lOWia Sa ip.Hnu 7    ____----.u

struktu ¹¹ J^ec*ⁿ4 ^z postaci uogólnionych doświadczeń społecznych. Niektóre cinkru, ^ ^l!n^^cJ°^nuj4 jako szczegółowe instrukcje - na przykład stawiania prze-

j j .    ’ ^ALU1C jJUUdUIIlUWUją CO    i,

czmowie powinni „rozglądać się za przewodnimi ideami⁷' we ^wS/^. j^J czego się uczą. Zęby nauczyć tego, nauczyciel powinien zademonstrować, J; _Q{0 o robi, i myśleć głośno w trakcie wyszukiwania owych kluczowych my^s ‘

niektóre ęnncnfvi/    ----•    • •    ^J    „A

.    s^JUMlu w trakcie wyszukiwania owych kluczowych

niektóre sposoby kształtowania umiejętności dokonywania streszczeń-

^Clnków. Tikie T l    ^g

^reg_uj ^{c L} struktury ułatwiają zorganizowanie wiedzy i wykorzystanie jej jako p°zna\v_c ^^0Wan^^{a w} P^ewneJ klasie przypadków. Inne kategorie schematów ^p°kaz_Uj_n -^C^ P°^magają nadać strukturę czynnościom poznawczym. Nie tyle

^r ^aZUn .1    .    O JT ^uuua^ ÓUUMUDj. V

-Staraj    ! ^^acze§° jest tak a tak, ile wzywają do działania, na przykład:

W_ięks2^ZnaIeźć myśl przewodnią w każdej opowieści”.

*    vvyj_a°^{SC autor}ów rozróżnia dwa typy struktur poznawczych:

*    ^struktu^{lerda bazc}^^eJ °P^owieści jest główna myśl),

k ^bi_e j,.._t ^czynności poznawczych (zawsze staraj się odnaleźć myśl główną).

Hbi>- , ^uteporiA    ^ , ,    ...    ...

T ^rueip ^eg0r^^{e s}4 istotne. Gdyby korepetytor zajął się wyłącznie jedną, to

'** Ggiei _    _

^K°dliw_a i„i_ ^rozumienia treści lub procesów poznawczych - spowodowałby

T^ałani_e ^{W ebe}^ach uczenia się. Połączone teoria i praktyka, wyjaśnienie

^skutec2_a^ll^^tUra ^ P^{roces s}4 sygnałem, że uczenie się jest efektywne. Tak ^Zr*atyc_2ej hauczanie będzie mieszanką wyjaśnienia (opisu) i aktywności ii ^a czym polega skuteczność wyjaśniania?