58

EU U? ^)^łf\ J\ D D S? ^    & Limit wydruku: O

- iLibrary Keader

Strona 58/228

* """iioT• u w*» xm '

Organizacja i d:i*Ulno« służb policyjnych na Bemach polskich w latach 1795-1918

Zgodnie z instrukcją wewnętrzną z kwietnia 1817 roku żandarmi pełnili służbę w postaci zwyczajnej i nadzwyczajnej. Służba zwyczajna polegała na kontroli przestrzegania obowiązujących przepisów prawa (administracyjnego, celnego, policyjnego) przez mieszkańców Królestwa. Funkcjonariusze żandarmerii tworzyli patrole, które strzegły porządku na powierzonym terenie. W 38 punktach instrukcja omawiała sposoby postępowania żandarmów w różnych sytuacjach. Co oznaczało określenie „służba nadzwyczajna"? Stanowiła ona o zasadach współpracy terenowych jednostek żandarmerii z cywilną administracją. Żandarmi byli obowiązani do powiadamiania władz administracyjnych o wszelkich stwierdzonych w czasie służby nadużyciach i wykroczeniach urzędników. Według tajnych zaleceń gen. Róznicckiego żandarmeria miała sprawować niejawną kontrolę nad administracją cywilną, m.in. sporządzać poufne raporty o „konduicie urzędników", lak stwierdza W. Strzelecki¹’. żandarmeria w Królestwie stanowiła wzór dla tworzonej później żandarmerii w państwie rosyjskim.

W 1816 roku w Warszawie powstała policja municypalna. Postanowieniem namiestnika z 14 stycznia 1816 roku połączono urząd Prezydenta Policji m.st. Warszawy z urzędem Prezydenta Municypalnośd. W taki sposób połączono administrację miejską z policją w jedną całość organizacyjną.

Jeden z wiceprezydentów Warszawy stał się odpowiedzialny za działalność policji warszawskiej. Funkcję tę powierzono wiceprezydentowi Warszawy Mateuszowi l.ubowidzkicmu. zaufanemu człowiekowi Nownsilcowa i Kuruty.

W skład tej policji wchodziły:

O oddziały policji pieszej (50 funkcjonariuszy) i konnej (150 policjantów), O wydziały policji śledczej O wydział sądowo-połicyjny,

O urząd targowo-tandetny,

O służba rogatkowa oraz O siedem cyrkułów miejskich.

Służby te dbały o porządek w mieście, dozorowały działalność teatrów, organizowane zabawy i widowiska, a także domy publiczne i areszty miejskie. Uwagę policjantów warszawskich zaprzątały też sprawy rzetelności miejscowych handlarzy i rzemieślników, kontrolowano używane przez nich wagi i miary oraz sprawdzano, czy przestrzegają obowiązujące taksy na podstawowe towary spożywcze. Współcześni

" W. Stnx1«ki, ftezpucztrinwo ita zumutih pcbMek~, cfL at.

F* Ite!ix iLibrary Reader