Limit wydruku: O
Strona 66/223
Organizacja i działalno&c slutb policyjnych na B<m«ach polskich w latach 1795-1918
obcrpolicmajstra. Objął je dotychczasowy szef miejscowej policji, Andricj Storo-żenko. którego nazwisko przeszło do historii jako synonim łapówkarstwa w policji*’. Struktura organizacyjna tego urzędu była nieskomplikowana i przedstawiała się następująco:
OBERPOLICMAJSTER
,
c
‘Y-7MA WYMCYINY
Duże zasługi dla rozwoju sieci agenturalnej położył generał-major Platon Frede-ricks, po objęciu urzędu oberpołicmajstra w grudniu 1863 roku. Miało to zapobiegać wszelkim niespodziewanym wydarzeniom, takim jak powstanie styczniowe, które było dla władz carskich całkowitym zaskoczeniem.
W tym celu Fredericks utworzył w Warszawie specjalną, tajną kancelarię. Gruntownej zmianie uległ też system ochrony bezpieczeństwa w stolky. Zamiast służby patrolistów nocnych utworzono straż policyjną nocną. Straż nocną pełnili tzw. bud-nky w specjalnych budkach, rozmieszczonych w ścisłe wyznaczonych miejscach, gdzie notowano najwięcej przestępstw. Do tej prewencyjnej działalności skierowano prawic 280 policjantów14. Cale miasto zostało podzielone na dwanaście cyrkułem policyjnych, którymi kierowa! komisarz- 7, kolei cyrkuły dzieliły się na rewiry, w których funkcjonariusze policji (pełniący funkcje odpowiadające działalności współczesnych dzielnicowych) byli bezpośrednimi przedstawicielami władzy i realizowali zadania służbowe, korzystając z pomocy dozorców domów i stróżów nocnych. Ci odgrywali rolę jawnych informatorów polkyjnych. Podstawę tego systemu policyjnego stanowili tzw. stójkowi; pod koniec XIX wieku było 850 stójkowych odpowiedzialnych nominalnie za porządek na ulicach. Jeżeli dodamy do tego rozmaitość instrukcji i okólników wydawanych przez stołeczne władze polkyjnc, regulujących różne sfery życia codziennego, począwszy od obowiązku poruszania się w nocy wyłącznie z latarką, a kotkząc na zakazie wynoszenia z pracy wiórów, to mamy pełny obraz zbiurokratyzowanego systemu zarządzania sprawami bezpieczeństwa w stolicy w drugiej połowie XIX wieku. Pomimo że w tym
Wanaawscy ubtrpołkmajUrzy: Andncj Stotrtenko (18-13-18501. tymcy Abiwmiwiu (1850-18511. Waiyt Goclow (1851-1856). Władimir Aniorkin (1856-1860X fiodor Tirpow 11860-1861). Pluon I r«łcrkfa (1861 18661. G.WIaiow( 1866 1879). Nikołaj Bulurl.n (1879 1884X SawglcjTołstoj 11884 1888X Nlkdł) Klrjfr-U |I888-189AX Katl GwitWr (1896-18981. AhtkMndr I lch«vow (1898-19041. Karl Nolkoi <1901-19051. Piotr <1903-10151
H S. Milewski, Ciemne fprawy..., op. cit.. s. M6.
i) 09:48