461

A HibUl. IM1U.1 ,Vv»«    r.,, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS >«}

15 3 IZOMERIA ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH

Należy zwrócić uwagę, że każdy z tych kompleksów ma płaszczyznę symetrii. Jest nią mianowicie płaszczyzna przechodząca przez środki wszystkich czterech atomów. W związku z tym żaden z trzech izomerów nic jest optycznie czynny. Mamy tu do czynienia z izomerią geometryczną

Izomeria optyczna pojawia się natomiast, jeżeli kompleks |Mabcd\ ma kształt le-iracdryczny. Dwa możliwe ugrupowania ligandów wokół atomu centralnego w takich kompleksach przedstawiono na rys. 15.4. Kompleksy te nie wykazują ani płaszczyzn symetrii, ani środka symetrii i wobec tego są optycznie aktywne.

b

b

«M

R>s. 15.4. Izomm* optyczna kompleksów (etiacdrycznydi

Na podstawie znanej liczby izomerów i znanych właściwości optycznych można było rozstrzygnąć, jaką strukturę ma kompleks aminahydroksyloaminapirydyna(nilnlo-6»>-platynyill), [Pt(NO<)(NHj)(NH:OHHCsH_JNH’', który zawiera cztery różne ligandy: jon azotanowy(Iil) NO, . cząsteczkę amoniaku NHj. cząsteczkę hydroksyloaminy NH_;OH i cząsteczkę pirydyny C<H?N. Stwierdzono mianowicie, że udaje się otrzymać 3 izomery tego kompleksu, z których żaden nic wykazuje aktywności optycznej. Przemawia to za płaską strukturą kwadratową, Gdyby kompleks miał strukturę tclraedryezną. znaleziono by tylko dwa izomery, byłyby one przy tym optycznie aktywne.

Wnioskowanie o strukturze kompleksu na podstawie liczby stcrcoizomcrów i na podstawie ich właściwości optycznych stosuje się także w wielu innych przypadkach, np. w przypadku kompleksów    również o LK = 4. Zawierają one po dwa

ligandy o i po dwa ligandy b.

Jeżeli kompleks    ma kształt tetraedryczny (rys. 15.5), to możliwy jest tylko

jeden sposób geometryczny ułożenia ligandów. W takim kompleksie zawsze ligand a sąsiaduje z jednym ligandem n i z dwoma ligandami b, ligand b natomiast — z jednym hgandcm b i dwoma a. Istnieje więc tylko jeden izomer. Ma on dwie płaszczyzny symetrii i nie jest optycznie czynny