6

122 Enzymy

4.4.5. Wpływ inhibitorów enzymów na szybkość reakcji enzymatycznej

. Wyróżnia się zasadniczo dwa typy inhibicji enzymów: odwracalny i nieodwracal* < Inhibitory nieodwracalne wiążą się kowalencyjnie z enzymem (nie zawsze w obręe centrum aktywnego), powodując trwałą utratę aktywności katalitycznej.

Przykłady inhibitorów nieodwracalnych to:

diizopropylofluorofosforan (DIFP), łączący się kowalencyjnie z resztą seryis w centrum aktywnym enzymu, np. acctylocholincsterazy, przez co powoduje par^ 3 układu nerwowego

amid kwasu jodooctowego, alkilujący reszty cysteiny niezbędne do aktywnosa pewnych enzymów

Inhibitory odwracalne stanowią zróżnicowaną grupę cząsteczek zarówno 7 : względem budowy jak i kinetyki oddziaływania z enzymem. Ich wspólną cechą . z możliwość dysocjacji kompleksu enzym-inhibitor. Można je podzielić na kilka podgr.n z czego poniżej zostaną scharakteryzowane dwie z nich: inhibitory kompetycypae i niekompetycyjne.

Hamowanie kompetycyjne (konkurencyjne)

Inhibitory kompetycyjne strukturalnie przypominają substrat i współzawodniczą z r. 1 o miejsce aktywne enzymu. Związanie inhibitora z wolnym enzymem uniemożli _ związanie cząsteczki substratu i hamuje przebieg reakcji enzymatycznej. Wcześnie • : przyłączenie substratu do enzymu wyklucza możliwość związania inhibitora, tak v wiązanie substratu i inhibitora konkurencyjnego nawzajem się wykluczają. Obniżę: : efektu inhibicji kompetycyjnej można uzyskać zwiększając stężenie substratu.

!

CH

I

CH

i

.0	0 \\ O- 1    / O
2	CH„ 1 ^
2	O W O- / O
0“

O.

O

bursztynian    malonian

Rys. 4.11 Wzory strukturalne kwasu bursztynowego i malonowego

Klasycznym przykładem inhibicji kompetycyjnej jest hamowanie aktywno*;-dehydrogenazy bursztynianowej (enzym cyklu Krebsa katalizujący przekształceń bursztynianu do lumaranu) przez kwas malonowy, różniący się od kwasu bursztynowe:: brakiem jednej grupy metylenowej (Rys. 4.11).

Hamowanie niekompetycyjne (niekonkurencyjne)

Inhibitory niekompetycyjne przyłączają się w cząsteczce enzymu do innego miejs:. niż centrum aktywne, dlatego mogą wiązać się z enzymem w sposób niezależny od substratu. Inhibitor może przyłączyć się do wolnego enzymu lub do kompleksu E5 Podobnie substrat może wiązać się z wolnym enzymem, a także z kompleksem El