74
Spis treści Notatki
}. VV. Wójcik, ftyiwęzwii. Wamsowi 2CCTT
ISrt\ hy WolICH KtutoCI IV:,k, S|v / n,n. 200?
toadziat 4. fanwaamifljiyaarcrioatf SugadisiMia pnmwazóteuia lijmmainiu terrcrf/zmi
przestępstwa omawianej kategorii, został wniesiony w celu pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej z powodu jego rasy, narodowości, wyznania, pochodzenia etnicznego lub przekonań politycznych, albo gdy uwzględnienie wniosku pogorszyłoby sytuację sprawcy ze względu no którąkolwiek złych przyczyn. Przytoczone wyżej zasady dotyczące ekstradycji mają również zastosowanie tło wniosków o pomoc prawną.
W myśl art. 20 konwencja przewiduje, że państwa-strony wykonują swe obowiązki z niej wynikające w sposób zgodny z zasadami suwerennej równości i integralności terytorialnej państw, a także z zasadą nieingerencji w wewnętrzne sprawy innych państw. Respektowanie przepisów prawa międzynarodowego w sprawie ekstradycji mieć będzie istotne znaczenie w ściganiu i odpowiedzialności karnej sprawców prania pieniędzy, aktów terrorystycznych i finansowania terroryzmu.
4.7. Znaczenie konwencji w realizacji polskiego prawa karnego
Analiza przepisów omawianej konwencji ON/ / dnia 9grudnia 1999 r. doprowadza do uzasadnionego wniosku, że wiele omówionych tu postanowień realizowanych jest w ramach ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. oraz art. 106-108 pr. bank. Inne natomiast wymagają nowelizacji ustawy, a szczególnie zasady należytej staranności wobec klienta, czyli identyfikacji i rozpoznania profilu transakcyjnego, jak to określa praktyka bankowa w ramach programu „Poznaj swojego klienta".
Wprawdzie polskie ustawodawstwo przewiduje w odniesieniu do sprawców, którzy finansują wyżej opisane czyny przestępne, ich odpowiedzialność karną na płaszczyźnie sprawstwa kierowniczego, podżegania lub pomocnictwa, co do odpowiedzialności osoby prawnej przewiduje się jedynie w ściśle określonych wypadkach dopuszczalność wyrównania szkody wyrządzonej przestępstwem nie tylko od osoby fizycznej jako od bezpośredniego sprawcy, lecz także od osoby prawnej, to jednak warto zaznaczyć, że tylko z niektórych postanowień art. 5 konwencji Polska będzie mogła się wywiązać po wejściu jej w życie.
Jednym z kolejnych, również niezwykle ważnych zagadnień jest potrzeba określenia pojęcia finansowania terroryzmu, które wiąże się zarówno z praniem pieniędzy, jak i z nielegalnymi dochodami z wielu kategorii groźnych przestępstw, np.: z produkcją, przemytem i handlem narkotyka-
14S
}. W. Wójcik, Prxem\łaa!m!C'&A:.'X9\<\:x:u feiiwęzwu. Wamsowi 2>Xfi I.StłN J(,.l n'V>, ■ • hy WotlCiS KluWCI Hi-Hkc S|>. / O.O. 2i»T
•i. .MifiŁ^TMłrdm ONZ 2 *;i« 9 grudniu \9M •: ortiwloi.iiii ij^n.^acói ierwwmu
mi, z handlem bronią i amunicją, z kradzieżą broni i amunicji z legalnych magazynów i środków transportu, z nielegalną produkcją ładunków wybuchowych, z kradzieżą ładunków wybuchowych. Ponieważ w ustawie nie wyjaśniono pojęcia ..finansowanie terroryzmu", w tej kwestii należy postawić uzasadnione pytanie: jakie formy działalności finansowej lub jakie rodzaje transakcji zlecanych instytucjom obowiązanym należy uznawać za te, które mogą służyć finansowaniu terroryzmu. Kwestia ta jest delikatna, gdyż uznanie podejrzenia skutkować może drastyczną z punktu widzenia klienta instytucją procesowy zwaną decyzją o blokadzie rachunku. Należy zatem spodziewać się właściwych zmian ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. opartych na przepisach omawianej międzynarodowej konwencji ONZ.
Pełna kryminalizacja finansowania terroryzmu będzie możliwa po nowelizacji niektórych przepisów. W rozumieniu konwencji za przestępstwo uważa się umyślne udostępnianie bądź gromadzenie funduszy z zamiarem ich wykorzystania do popełniania opisanych aktów terrorystycznych.
Niektóre terminy zawarte w konwencji nie są adekwatne do naszego stanu praweiego. W polskim prawie karnym „umyślne udostępnianie" środków finansowych podlega karze w ramach odpowiedzialności za pomocnictwo. Natomiast ...umyślne gromadzenie" można rozpatrywać jako czynność przygotowawczą do popełnienia przestępstwa. Zatem będzie ono karalne tylko wówczas, gdy ustawa kama to przewiduje-*. Polski kodeks kamy zakłada karalność wielu zachowań uznawanych za terrorystyczne. Nie dotyczy to jednak wszystkich zachowań określonych w konwencji. Dlatego związanie Rzeczypospolitej Polskiej postanowieniami omawianej konwencji pociągnie za sobą również konieczność dokonania zmiany niektórych ustaw.
Niektóre regulacje wynikające z konwencji ONZ z dnia 9 grudnia 1999 r. (np. art. 7) są jednak już ustanowione, a przykładowo Polska sprawuje swoją jurysdykcj e wobec sprawców wszystkich przestępstw popełnić -nych na jej terytorium oraz na polskim statku wodnym lub powietrznym. Wlaśdwe odstępstwa od tej zasady są określone w umowach międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, i dotyczą instytucji prawa karnego, pozostających w gestii ministr a sprawiedliwości, przejęcia lub przekazania ścigania karnego. Ponadto przepisy rozdziału XIII k.k. określają szczegółowo odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą.
I U Ial<utczak.A(!^i.7XTO*«f otito jfciljcsg rr TrejiSjincy prsj zw.flrsTJi;." jswsifj*-
(w.) z ionftmcii ,Pf&a Sdatl^ikacii węóiczm\x!! auwswS <!!,: WzfiiecztńśtsM t';o-rz&iku pt&Meztxg»n> 10.
149
Wyszukiwarka