75
B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2<X)9
ISBN 978-83-61408-68-0. © by WAiP 2009
B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2<X)9
ISBN 978-83-61408-68-0. © by WAiP 2009
Spis treści Notatki
Metodologia nauk w nurcie badawczym 151
biegu życia oraz określanie rodzaju i zakresu uniwersalnych doświadczeń człowieka, charakterystycznych dla danej fazy życia (Kohli, 1978, 1984, 1988). Powyższe założenie posłużyło Małgorzacie Piorunek (2004, s. 59-62) do określenia tego rodzaju biografii mianem „biegu życia człowieka", na który nakłada się płaszczyzna transformatywnych relacji rodzinnych oraz funkcjonowanie w instytucjonalnych strukturach rynku edukacyjnego i rynku pracy, konstruujące społeczny rys biografii jednostkowej.
Metoda ta jest interesująca dla pedagoga pracy, bowiem okresowi adolescen-cji towarzyszy projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej. Dobrze podjęte w tym okresie decyzje ułatwią wybory miejsc pracy, dzięki którym człowiek może doznać satysfakcji zawodowej oraz dążyć do mistrzostwa zawodowego, tym samym wyznaczając kolejne etapy i drogi swojej kariery zawodowej, charakterystyczne dla „biegu życia człowieka”.
4.5.1.11. Modelowanie to wciąż stosunkowo mało znana metoda zaliczana do złożonych, przez co jest trudna w stosowaniu. Jej autor Tadeusz Nowacki (1978, s. 81-86) nazwę tej metody wywodzi od łacińskiego słowa modulis, które oznacza miarę. 1 choć współcześnie pojęcie modelu jest wieloznaczne, to dla potrzeb metody modelowania najbardziej przydatne wydaje się rozumienie modelu jako „wzoru, ideału, przedmiotu do naśladowania" (Encyklopedia 2000, s. 146, t. 6). Przyjmując powyższy pogląd na pojęcie modelu w procesie zbliżania jego z rzeczywistością, należałoby dążyć do zachowania podobieństwa z wdrażanym prototypem, modelem, wykorzystując jego opis i dokumentację. Takie rodzaje modelu zaproponowane przez Nowaka (1967, s. 15-16) wydają się być przydatne dla pedagogiki pracy, którą interesuje odtwarzanie w procesie produkcji modelu wytworu zgodnego z normą, wykonywanie czynności według przyjętego modelowego planu działania, uruchamianie zakładu pracy zgodnie z założonym modelem opisanym dokumentacją. Można zgodzić się z Nowackim, że na modelowanie jako metodę badawczą składają się następujące etapy: 1) projektowanie np. obiektu, wytworu; 2) wdrażanie projektowanego modelu do rzeczywistych warunków z badaniami ewaluacyjnymi, wskazującymi kierunek ewentualnej modernizacji; 3) upowszechnienie. Jest ona doskonałym rozwiązaniem modelującym proces pracy w aspekcie np. nowej organizacji pracy, technologii itp.
4.5.1.12. Metoda symulacji komputerowej współcześnie upowszechniana przez Jana Apanowicza (2003, 2005) jest pochodną procesu modelowania (Nowacki, 1978), a wywodzi się z metody PERT.
Współcześnie stała się szczególnie atrakcyjna i dość powszechnie stosowana, ponieważ symulacja komputerowa pozwala oceniać stopień opanowania bardzo
+ # B ■ «-> I % o* r* & +
152 Rozdział 4. Metody badania pracy w interdyscyplinarnym układzie
trudnych, złożonych i kosztownych umiejętności (ocena stopnia opanowania przez pilota technik lotu samolotu) czy przewidzieć zastosowanie modelowego rozwiązania w praktyce przed jego upowszechnieniem. Przydatna jest również w przewidywaniu rozwiązań innow'acyjno-racjonalizatorskich w organizacji zakładu celem uzyskania wyższej efektywności pracy, podniesienia jakości produkcji lub statusu firmy w hierarchicznym układzie.
Metoda symulacji komputerowej sprowadza się do badania proponowanego do wdrożenia modelu (procesu, zjawiska, urządzenia, systemu, rozwiązania organizacyjnego) i jego replikowania do wrarunków rzeczywistych. Badany model można będzie uznać za adekwatny, gdy odtworzy nie tylko zaobserwowane i godne wdrożenia i upowszechnienia reakcje procesu, ale wiernie odzwierciedli sposób, w jaki dany proces zachodzi.
Przydatność metody symulacji komputerowej w pedagogice pracy jest ogromna, bowiem pozwala oceniać stopień opanowania bardzo złożonych umiejętności, kształtować zachowania się w typowrych i złożonych sytuacjach danego procesu, ale również ma walor prognostyczny, wskazujący kierunki unowocześniania struktur zakładów pracy (por. drogi: jako dwie z trzech sposobów nauczania problemowego, wynalazczego i optymalnego planu działania - Nowacki, 2004 i 2006).
4.5.2. Metody badawcze teorii naukowej organizacji pracy przydatne w procesach badania pracy
Proces pracy to środowisko, które jest wyodrębnione z otoczenia, ale stanowi funkcjonalnie całość, składającą się ze wzajemnie sprzężonych elementów'. Są nimi:
■ człowiek jako pracownik, który współdziała w zespole ludzkim, co wymaga współpracy i porozumiewania się w' zależności od kategorii wykonywanych zadań i przydzielonego miejsca w zespole;
■ człowiek jako pracownik, który posługuje się środkami i przedmiotami pracy dostosowanymi do technologii gwarantującej uzyskanie efektu pracy jako wyniku końcowego;
■ środowisko tworzące warunki pracy, które mogą być sprzyjające lub niesprzyjające dla pracownika.
Ich rozpoznanie wymaga badań, a te doboru metody osadzonej w teorii metodologicznej, przydatnej do badanego fragmentu rzeczywistości.
Henryk Mreła (1979) przyjmując zakład pracy jako wybrany wycinek rzeczywistości, wyodrębnił metody badania pracy będące pochodną technik organizo-
Wyszukiwarka