B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2009
ISBN 978-83-61408-68-0.0 by WAiP 2009
B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2009
ISBN 978-83-61408-68-0.0 by WAiP 2009
Spis treści Notatki
Metodologia nauk w nurcie badawczym 159
Zabieg to część operacji wykonywana bez zmiany narzędzi, warunków pracy i charakteru oraz zakresu technicznego pracy.
Czynności to część składowa operacji lub zabiegu stanowiąca odrębne, ściśle określone zakończenie działania.
Ruch roboczy to element czynności, najmniejsza, niepodzielna część procesu pracy, na który składają się ruchy elementarne.
Ruch elementarny to najmniejszy dający się wydzielić element ruchu roboczego. Gilberth, jeden z kontynuatorów myśli Taylora, w badaniu pracy wyróżnił 18 ruchów podstawowych i nazwał je therbligami (anagram nazwiska). W rzeczywistości nie są one ruchami prostymi, lecz raczej prostymi czynnościami, na które składają się ruchy proste, np.: szukanie, znajdywanie, wybieranie, chwytanie, trzymanie, przemieszczanie, puszczanie, ruch powrotny, kładzenie, rozłączanie, użytkowanie (Nowacki, 2004, s. 218). Pełny wykaz therbligów ilustruje tabela 23.
Tabela 23. Wykaz therbligów (za: Mreła, 1961, s. 176; Nowacki, 1971, s. 176,2003, s. 531)
Ip- |
THERBLIGI WG GILBERTHA |
lp- |
THERBLIGI WG ASME (STOWARZYSZENIE AMERYKAŃSKICH INŻYNIEROWI MECHANIKÓW) | ||
OPERACJE |
SYMBOL LITEROWY |
OPERACJE |
SYMBOL LITEROWY | ||
1. |
Transport bez ładunku |
Tb |
1. |
Podstawowe elementy pracy fizycznej | |
2. |
Transport z ładunkiem |
Tł |
1.1. |
Skanie |
s<j |
3. |
Chwycenie |
Ch |
1.2. |
Przeniesienie |
Pw |
4. |
Trzymanie |
Trz |
1.3. |
Zmiana kierunku* |
N |
5. |
Puszczanie |
P |
1.4. |
Chwycenie |
Ch |
6. |
Nastawianie |
N |
1.5. |
Trzymanie* |
Trz |
7. |
Złączanie |
M |
1.6. |
Puszczenie |
P |
8. |
Rozłączanie |
R |
1.7. |
Nastawienie* |
N |
9. |
Ustawianie |
U |
1.8. |
Rozłączenie |
R |
10. |
Szukanie |
S |
2. |
Podstawowe elementy pracy w części umysłowej | |
11. |
Wybranie |
Wp |
2.1. |
Ustawienie* |
U |
12. |
Planowanie |
p |
2.2. |
Szukanie* |
S |
13 |
Kontrola |
K |
13. |
Wybieranie* |
Wp |
160 Rozdział 4. Metody badania pracy w interdyscyplinarnym układzie
14. |
Wykonywanie |
W |
3. |
Podstawowe elementy pracy umysłowej | |
15. |
Przestój nieunikniony |
Pn |
3.1. |
Planowanie |
PI |
16. |
Przestój do uniknięcia |
Pu |
3.2. |
Ocenianie |
Oc |
17. |
Wypoczynek |
W |
4. |
Obiektywne elementy podstawowe | |
4.1. |
Wykonywanie |
W | |||
5. |
Podstawowe elementy przestojów | ||||
5.1. |
Przestój do umknięcia |
Pn | |||
5.2. |
Przestój unikniony |
Pu | |||
5.3. |
Przestój zrównoważony" |
Pz | |||
5.4. |
Przerwa dla pokonania zmęczenia (wypoczynek) |
0 |
* Są to nieefektywne elementy ruchów gdziekolwiek występują, należy je eliminować.
Technikami przydatnymi w badaniu ruchów są:
■ obserwacja ciągła,
■ obserwacja fotofilmowa,
■ wywiad,
■ ankieta,
■ analiza dokumentów,
■ opis,
■ karta przebiegu materiału,
■ karta przebiegu czynności,
■ karta czynności wielopodmiotowych,
■ karta czynności obu rąk,
■ karta therbligów,
■ simogram (ulepszona karta therbligów z sygnalizacją tempa pracy rąk, stosowana w systemie akordowym np. pisania na maszynie, prace przy taśmie produkcyjnej),
■ wykres przebiegu.
■ przestrzenny wykres przebiegu,
■ wykres sznurkowy,
■ chronocyklogram,
■ krytyczna ocena i analiza,
■ pytania naprowadzające,
■ tabela możliwości usprawnień.