47

ROZDZIAŁ 2

Praca na poziomie elementarnych ruchów dowolnych

Jacek Kielin

Spora grupa dzieci z głębokim stopniem upośledzenia umysłowego jest zdolna wykonywać samodzielnie kontrolowane ruchy ciała, nie jest jednak jeszcze zdolna do jakiejkolwiek manipulacji i samodzielnego badania otoczenia. Zakres możliwości ruchowych dzieci na tym poziomie rozwojowym może być bardzo różny - od dzieci kontrolujących tylko ruchy języka i warg, aż po dzieci samodzielnie się poruszające. Aktywność dzieci skoncentrowana jest na dostarczaniu sobie przyjemnych doznań i stymulacji przez wykonywanie opanowanych już ruchów. Jest to na pewno spory krok do przodu w porównaniu do poziomu poprzedniego. Rozwój jest procesem ciągłym i pojawiające się w jego toku nowe jakości nie oznacząją gwałtownej zmiany funkcjonowania. W naszym wypadku oznacza to, że na tym poziomie rozwojowym znąjdzie się spora grupa dzieci, których aktywność nadal będzie oparta głównie na mechanizmach odruchowych, ale także i takie dzieci, u których nie wystąpi w ogóle aktywność odruchowa charakterystyczna dla wieku wczesnodziecięcego. Dla nauczyciela oznacza to konieczność stopniowej i powolnej zmiany w sposobie pracy. Niewątpliwie terapia dziecka na omawianym tu poziomie różni się wyraźnie od terapii na poziomie poprzednim, przestrzegam jednak przed szybkim rezygnowaniem z form pracy zaprezentowanych w poprzednim rozdziale. Na początkowym etapie z olbrzymiego „morza”