Połączenia kształtowe - takie, w których zasadniczą rolę przy przenoszeniu sił lub momentów między łączonymi elementami odgrywają odpowiednio ukształtowane powierzchnie.
Połączenia: pośrednie (wpustowe, klinowe, kołkowe, sworzniowe), bezpośrednie (wypustowe, wielowyp.) Sposób doboru wpustu w zależności od: materiału wału, materiału piaty, charakteru pracy połączenia (spoczynkowe lub ruchome); z norWj fci K
Połączenie wału z piastą z dwoma wpustami
Połączenie wału z piastą z jednym wpustem
luz
n~ i .
■ri
l-Wi U? —E_
AHs
Para sił P obraca wpust, para sił P' przeciwstawia się obrotowi. Reakcja R wału na wpust jest równoważona przez reakcję wału na piastę:
d .
r = -sing
Połączenie przenosi moment skręcający: Ms = R-e J ? i ^ ^ Cm
Połączenie wpustowe: Zalety: (a)nie wprowadzają bardzo dużych naprężeń w piaście (b)można stosować połączenia ruchowe (c)niskie koszty wytworzenia, prosta konstrukcja (d)łatwy montaż i demontaż Wady: (a)możliwość przenoszenia małych obciążeń (b)nie może przenosić sił poosiowych (c)stosujemy pojedynczo (d)brak ustalenia wzdłużnego koła na wale
Zalety połączenia wielowypustowego w porównaniu do wpustowego: (a)większa wytrzymałość przy obciążeniach zmiennych i udarowych (b)większa sztywność czopa (c)lepsze osiowanie piasty na czopie (d)mniejsza szerokość piasty
Wada połączenia wielowypustowego: większy koszt i pracochłonność wykonania wypustów na czopie wału i w otworze piasty koła lub tarczy.
Połączeni klinowe: Zalety: (a)może przenosić siłę poosiową i moment obrotowy (b)dobrze przenosi obciążenia wahadłowe Wady: (a)znaczne osłabienie wpustu (b)znaczne dociśnięcie piasty
rĄ-6-“
^C^uUfO: M ' Ę (i “ Tfdfc ■ kt*o|
3iTdk: k\
Kołek powinien być jednakowo wytrzymały na ścinanie i na naciski powierzchniowe.
vnofe,Wiilk