klsti011

jj. Jest rzeczą uderzającą, że w oczach wielu osób, zajmujących interesujących etnograf ją, wytwory kultury materjalnej zdają aigłl&ieć niższą wartość naukową, niż wytwory kultury duchowej lub gjptfeegnej. Geneza pługa naprzykład zdaje się im być o wiele mniej animującą, a dalsze wnioski, jakie z niej wysnuć można, o wiele maiej ważne, niż powiedzmy geneza jakiejś ludowej powieści lub pieśni. Oczywiście jest to wrażenie niesłuszne. Z prawdziwie bezstronnego, ściśle naukowego punktu widzenia wszystkie działy kultury są równie zajmujące, a ich badanie — równie ważne. We wszelkim bowiem wytworze tkwi pewna praca ludzkiego umysłu; wszelki jest rozwiązaniem pewnego zadania, jakie przed człowiekiem niegdyś stanęło. W szczególności wytwory kultury materjalnej: narzędzia, naczynia, przyrządy, budowle i t. d., można poniekąd uważać za zmaterializowany obraz pewnych idei. Każdy taki wytwór jest jak-gdyby skrzepłą myślą ludzką, której przy formowaniu się przyświecał wyraźny cel, w niej właśnie zamknięty. Każdy posiada ściśle okręśkme, jasne, dla wszystkich widoczne kształty. Nie rozpływa się on w mgłach fantazji jak powieściowy wątek. Nie wyślizguje się na wszystkie strony przy ujmowaniu przez badawczą myśl. Granice jego są jasne i ostre. Śledząc i porównywając ze sobą różnorakie fazy poszczególnych wytworów kultury materjalnej, zwykle dość łatwo rozumiemy wszystkie odmienione szczegóły, to znaczy z względną łatwością, odnajdujemy cel i powód odmiany. Stąd praca nad wytworami tej kategorji wdzięczniejsza, zaś wyniki badań pewniejsze. Rozwój kultwry Judzkiej odsłania się tu przed nami od strony najjaśniej-sze}f-najdostępniejszej. Tu znajdujemy klucze, które pomagają nam ■Otwierać inne, mniej dostępne jej działy. Dlatego badania nad całokształtem kultury powinno się bezwarunkowo rozpoczynać od zgłębienia, kultury materjalnej.

9. Kultura materjalna obejmuje jednak tyle i tak różnorodnych przejawów ludzkiej wytwórczości, że dla zorjentowania się w tem, co ona zawiera, niezbędne jest wyróżnienie w niej osobnych działów.