klsti268

297

ROZDZIAŁ 8. OBRÓBKA WICI I WŁÓKNA

Konopie i len, po ich wyrwaniu i oddzieleniu główek z nasieniem, są moczone lub roszone, albo i i*oszone i moczone. Następnie suszy się je na słońcu lub nad ogniem etc. i wreszcie trze. Tarcie polega na pokruszeniu i obdarciu zewnętrznych twardych części łodyg, które w ten sposób zostają oddzielone od włókna. Tarcie to, czyli międlenie odbywa się dość różnemi sposobami. W wielu okolicach spotykamy się jeszcze z dorywczem używaniem kija lub narzędzia w rodzaju grubej i ciężkiej wałkowatej kijanki; dodatkowo tu i owdzie na Rusi tłuką w niektórych wypadkach włókno konopne w stępach, używanych pospolicie do obłuskiwania lub miażdżenia ziarna.

Usf-Nicynskoje, okr. Tjumeń, Syberja zachodnia. — 1—53. rys. autor; 4. Źi-Starina, t. 4, r. 1894, str. 57, fig. 1.

809. Najważniejszem narzędziem, służącem do tarcia, jest międlica (fig. 264). Spotykamy się z nią u wszystkich Słowian i wszędzie jest bardzo pospolita. Także zasada konstrukcji powtarza się wszędzie na ziemiach słowiańskich i, o ile wiadomo, wszędzie w Europie. Chodzi tu mianowicie o nożycowy mechanizm, szeroko znany różnym ludom Eurazji,i pospolicie stosowany do zmiękczania twardych przedmiotów, wzgl. do międlenia. Dość ważną różnicą, według której możemy podzielić międlice słowiańskie (i wogóle europejskie) na dwa typy, jest posiadanie miecza (ob. fig. 264 a) pojedyń-czego lub dwudziel- ₂64. Międlice. 1. Goraja Batina, pow. Zlatar, Chorwacja nego, wyjątkowo wie- północna. Muz. etn. w Zagrzebiu. — 2. Gnieździłowo, lodzielnego Rozmie- pow. Głębokie, Białoruś (Polska). -3. Kumarica i Ku-szczenię tych typów go. dokładnie zbadane nie zostało. W rdzennej Polsce środkowej oraz w części południowej, a także na Morawach występują obok siebie obydwa, przyczem w rdzennej Polsce narzęr dzia z mieczem ppiadyńczym zwą się najczęściej, choć nie zawsze, międlicami, zaś z dwudzielnym — zwykle cierlicami. (U innych Słowian powtarzają się również obie te nazwy, ale znaczenie ich często się odmienia i miesza).

W Polsce północnej, na północnej Białorusi i co najmniej na północno-zachodniej Wielkorusi panują miecze dwudzielne. Poza tern