klsti477

505

feOZDZlAt 17. RI1

Podobnie jak u Słowian, tak i u innych ludów Europy Spichrze lia palach spotykają się dość często (np. u Ugrofinów, w niektórych okolicach Skandynawji, Szwajcarji i półwyspu iberyjskiego); natomiast domy — bardzo rzadko. Znaczna przewaga liczebna palowych spichrzów nad domostwami występuje też w Afryce i północnej Azji. Tłumaczone to bywa zanikaniem mieszkań na palach, a zatrzymywaniem palowych spichrzów jako budowli specjalnie użytecznych. Taki pogląd nie jest jednak dostatecznie ugruntowany. Dopóty zaś, dopóki nie zostanie dowiedziony, przypuszczać wolno, że względna pospolitość palowych spichrzów wobec względnej rzadkości podobnych domostw kontynuuje dawny stan rzeczy, i że nie spichrz na palach należy uważać za rodzaj zdegradowanego palowego domostwa, lecz odwrotnie to właśnie domostwo — za zamieszkany spichrz palowy albo też za budynek na takim spichrzu wzorowany, /a tern przemawiają, zarówno typologiczne, jak i et-nogeograficzne wskazówki. Istotnie, o ile pochodzenie palowego domostwa jest ciemne, o tyle geneza takiegoż spichrza jest jasna. Typologicznie bowiem spichrz na palach łączy się z krytemi palo-wemi platformami, te zaś — z podobnemi platformami otwartemi, których początki są całkiem przejrzyste (§ 521).    ^    451. Chata palowa białoruska (zapewne z Polesia).

52<ł. Równie ważne,    Źivopisnaja Rossija, t. 3, r. 1882, str. 250.

jak wnioski z rozważań

typologicznych, są wskazówki etnogeografji. Otóż zupełnie rozwinięte zrębowe spichrze na palach, będące w gruncie rzeczy krytemi skrzyniami różnej wielkości, zaopatrzonemi w drzwi, wzorowane na drzwiach mieszkań, znajdujemy nawet u takich ludów, które, jak np. Karagasi w Sajanach albo pewni Indjanie północnej Ameryki, sami mieszkają zimą i latem w innych, architektonicznie prymitywniejszych budowlach (w szałasach etc,.). Dalej u pewnych ludów syberyjskich palowe domostwa, zamieszkałe w lecie, są zupełnie podobne do używanych tam palowych Spichrzów. Ta zaś okoliczność nabierze dla nas szczególniejszego wyrazu, jeśli zważymy, że i dziś jeszcze w wielu okolicach