LUDOWA 4

I.TT    :iTf

aiteśgt- zj$a6 oestósri* pi,za<s&t    jeMetśmt: -••

»tft«r*f.w5 ę^rjoego •wnętrza Łcę<u5c»»«goi fctśo*- arie pswmao

: o zdezśem - iy\r czwarta- ks ęcftjt? prres bezp^rcdaic¹ praaszii-u r.: *»„ sowimi wsr.srz- - *

ret: apeicai.-i.iie '*rp&s -a    rsen-: .v a*£ ** P:

e Okft&ećb Kopal. Oó4ypat3**&ł~ *#?* ortesy    z

gone były irajrram mpoitecdłskiBL czwarty - łoalka*w¥ i sz

we analogie do czasów napoleońskich - klasycyzująca estetyka i wiadaia również, na hasła sztuki modernistycznej. Poelzig orfwojl się w swym dziele do epoki, która dla architektów z kręgu DetEfc

ir*Kt snutacna

m, nałożonej na pierścień i spoczywającej na 32 metalowych łożyskach Na żebrach wspierają się koncentryc /.nie ułożone pierścienie, tworzące podstawę dla niemal całkowicie przeszklonej strefy ścian. Taka koncepcja oświetlenia, przy dodatkowym zastosowaniu systemu kurtyn, umożliwiała regulacje dostępu światła w zależności od aktualnych potrzeb ib . Konieczność pozostawieniu odkrytej konstrukcji żebrowej podyktowały równie/ względy akustyczne. Rozwiązanie wnętrza hali wpłynęło w zasadniczy sposób na jej formę zewnętrzną tarasowy układ bryły |a|.

Sposób kształtowania budowli ,.<>rl wnętrza' i „dla wnętrzazainteresował. i« Berga kształtowaniem przestrzeni, a nie wolumenem bryły, nasuwa analogie z teorią architektoniczną Petrusa Biilagea, a także z późniejszymi koncepcjami architektury organicznej Franka Lloyda Wrighta lub Hugo ITannija. Podobnie juk Berlagc, a później Adolf I.oos, odr/ur af Herg ornament, ukazując żelazo!>eton w całej jego strukturze, bez ukrywania go pod tynkiem lub taroą. Sposób kszLiłlowarua formy architektonicznej hali przez geometryczny moduł, według zasad trian-gulacji i kwadratury, poszukiwanie idealnych proporcji, zdradzają również związek z mistyczną myślą .Johannesa Lauweriksa. Być może ten ekspresjom styczny i wizjonerski sposób kształtowa nia architektury wy pływał również, z. kontaktów ze środowiskiem ekspresjonistów skupionych wokół berlińskiego czasopisma „S urm wydawanego przez Morwa rt ha Walderiii. oraz związanym z tymi czasopismem Paulem Scheer-bartem. Dzięki Waldenowi doszło ok. 1922 r, do współpracy Maxa Berga z. malarzem Oskarem Kokoschką.

Berg, uczeń Karla Schalera, zafascynowany by 1 również, gotykiem, który utożsamiał z „rajem utraconym" - os .'.ul nim wielkim stylem. Właśnie w architekturze gotyku dostrzegał Berg prawidłowe kształtowanie przestrzeni. Symbolem tego stylu były w hali tuki przyporowe wielkich apsyd. Dążenie do ładu i harmonii „wielkiego stylu", który wskazywałby drogę nowe; architekt u rze, skłaniało Berga do poszukiwania struktur łączących najlepsze osiągnięcia różnych epok. utopijnej formy ab solutnej. Odwoływał się w swoim dziele do antyku, do rzymskiego Panteonu, a także do centralnych budowli bizantyjskich, przede wszystkim do liugiu Sophia w Konstantynopolu, z którą hala konkuru je rozpiętością kopuły. Analogie widoczne są też z kościołem Św. Piotra w Rzymie, a rzut naśladuje zarys kościoła San I orenzo w Mediola nie. Bryła budowli, jej monumentalizm, rodzi skojarzenia ze sztuką egipską, babilońskimi zigguratann lub utopijnymi projektami Ledoux i Bouliee. Nie można leż pominąć związków / luilą Friedricha von Thiersch we Frankfurcie nad Menem.

W styczniu 1912 r. na posiedzeniu Rady Miejskiej pojawiła się za skakująca propozycja budowy rlrugięj hali wystawowej, zgłoszona przez komisarza Wystawy' Historycznej Karla Musnera. Pod koniec lutego Rada wyraziła na nią zgodę, co pociągnęło za sobą kolejną zmianę rozplanowania obiektów wystawowych, dokonaną przez Hansa Poelziga wspólnie ■/. Bergiem. W części północnej założono dwie osie widokowe. Na osi równoległej do i.l. Wróblewskiego umieszczono główne wejście do lraii, poprzedzone od północy pawilonem Wystawy Historycznej [c]

nim i i P.

[ala przekazana została uroczyście Radzie Miejskieg, która rata ę r '-pozycję Becgo    je: w duże organy. inna - ci. włęsssse •-śwtzśj. organy    - -*y*<vnala Soaa

■'TKtkfwni z.ad Oi.-at w-ctfiłur pap-cs. pat Stsfczkuca z

: budynkiem administracyjnym, tworzącym od zachodu :oru;n z<imknięto hm ma. główną, Na osi prostopadłej, po północnej stronie hali, powstać miała tarasowa restauracja, z której roztaczałby się widok na owalny staw i pergolę. Pozostałą przejrzeń miały wypełniać wystawy cg rod owe. W południowej części nadal planowano założenie lunaparku połączonego z Wystawą dwoma wiaduktami. Zaprojektowanie pawilonu Wystawy Historycznej, pergoli, budynku administracyjnego wraz z pawilonem wystawowym Związku Artystów Śląskich, budynku restauracji „Rhoingoldpawilonu Wystawy .sztuki Ogrodowej oraz bramy powierzono Poel ziej owi. Berg podjął .się opracowania projektu restauracji wiaduktów'. Koncepcja architektoniczna Wystawy zmieniała się jeszcze wielokrotnie do końca 1912 r. przybywały nowe pawilony, rozbu wywano też wystawę ogrodową. Główmy zarys, zaproponowany przez pji lziga i Berga, pozostawał jednak ten sam. Do prac przy Wystawie włączyli się w tym czasie inni wrocławscy architekci: Tlreo Effenberger. T: lz Behrendt. Paul Schmitthennoi i Paul Schreiber.

Przez caK 1912 r. trwah