Photo0012

niczno-eksploatacyjnych. Zwiększenie prędkości obrotowej w znaczny sposób zmniejsza sprawność izotermiczną sprężarek, zwiększając tym samym zapotrzebowanie na moc silnika napędowego. Podobnie zwiększenie skoku czy średnicy tłoka powiększa straty tarcia, jak również zwiększa zapotrzebowanie mocy. Jednocześnie pogarszają się warunki pracy maszyny ze względu na wzrost sił masowych towarzyszących przyrostowi ciężaru tłoka, korbowodu itp.

Najczęściej zatem stosowanym w praktyce sposobem jest zwiększanie wydajności przez zwiększenie liczby cylindrów roboczych sprężarki. W praktyce spotyka się układ rzędowy (rys. 7.8b) złożony z kilku cylindrów i tłoków o takiej samej średnicy napędzanych wspólnym wałem korbowym lub układ V (rys. 7.8c) albo układ W (rys. 7.8d).

W sprężarkach wielostopniowych tłokowych stosuje się bardzo rozmaite układy, zależnie od liczby stopni i wydajności.

Dla mniejszych objętości sprężarek dwustopniowych stosuje się tłoki tzw. stopniowane, uzyskując tym samym sprężarki jednotłokowe dwustopniowe. Przykład takiego rozwiązania przedstawiony jest na rysunku 7.9a.

Dla większych wydajności stosuje się rozwiązania dwutłokowe w jednej z trzech wersji:

—    dwa tłoki stopniowane (dwustopniowe) (rys. 7.9b),

—    dwa tłoki o różnych średnicach i jednakowych skokach (rys. 7.9c),

—    dwa tłoki o jednakowych średnicach i różnych skokach (rys. 7.9d).

W praktyce najczęściej spotyka się rozwiązania przedstawione na rysunku 7.9c.

7.1.6. Elementy konstrukcyjne sprężarek tłokowych

Głównymi elementami okrętowych sprężarek tłokowych są: kadłuby z cylindrami, tłoki, zawory, dławice i międzystopniowe chłodnice powietrza.

Kadłuby

Kadłuby okrętowych sprężarek tłokowych wykonane są najczęściej jako odlewy łącznie z cylindrami. W kadłubach znajdują się przestrzenie chłodzące, przez które przepływa woda.

Dla ciśnień do 50 kG/cm², a więc dla zakresów stosowanych w sprężarkach powietrza rozruchowego, materiałem stosowanym na odlewy kadłubów i cylindrów jest najczęściej szare żeliwo perlityczne. Odlewy dla sprężarek chłodniczych do freonu wykonuje się z żeliwa modyfikowanego sferoidalnego, co zapobiega dyfuzji freonu wzdłuż pasm grafitu w materiale cylindra.

Dla wyższych ciśnień cylindry wykonuje się ze staliwa z wprasowanymi tulejami z żeliwa perlitycznego w rozwiązaniach: „mokrym”, kiedy tuleja

249