wymagania9 bmp

czerwony wschód i zachód Słońca (światło przechodzące bez rozproszenia jest bogate w fale długie).

Z pomiarów natężenia światła rozproszonego przez układ koloidowy można wyznaczyć stężenie danego koloidu. Zakładając, że wartość iloczynu nV² jest proporcjonalna do stężenia c, otrzymujemy dla dwóch układów koloidowych tej samej substancji o różnych stężeniach q i C2 dwa następujące równania:

-fi

X⁴

'1=^-4

(5.9)

(5.10)

^c2

^l2=loKx*

Dzieląc równanie (5.9) przez (5.10) otrzymujemy:

h ^c2

(5.11)

Korzystając z układu wzorcowego o znanym stężeniu i mętności można zmierzyć mętność układu badanego i obliczyć jego stężenie. W pomiarach na ogół korzysta się z układu wyjściowego o znanym stężeniu, przygotowuje się serię rozcieńczonych roztworów wzorcowych i po zmierzeniu ich mętności sporządza się wykres wzorcowy zależności / = /(c), który służy następnie do wyznaczenia stężenia roztworu badanego.

Inny rodzaj pomiarów, a mianowicie pomiary natężenia światła przechodzącego przez układ w stosunku do natężenia światła padającego, znajdują zastosowanie w metodzie zwanej turbidymetrią.

5.7. Właściwości elektrokinetyczne układów koloidowych_

Właściwości koloidów zależą od zdolności cząstek koloidowych do oddziaływania z cząstkami ośrodka rozpraszającego. Wyróżnia się dwie grupy układów koloidowych:

•    koloidy liofobowe - układy, w których cząstki koloidowe trudno ulegają sol-watacji,

•    koloidy liofilowe - układy, w których cząstki koloidowe łatwo ulegają solwa-tacji cząsteczkami fazy rozpraszającej.

Jeżeli ośrodkiem rozpraszającym jest woda, to wówczas wyróżniamy koloidy hydrofobowe (nie ulegające hydratacji) i hydrofilowe (łatwo ulegające hydratacji). Porównanie właściwości koloidów liofobowych i liofilowych przedstawiono w tabeli 5.2.

TABELA 5.2. Właściwości charakterystyczne koloidów liofobowych i liolilowych

Właściwości	Koloidy liofobowe	Koloidy liofilowe
Otrzymywanie	Metodami dyspersji lub kondensacji	Można otrzymać przez rozpuszczenie
Struktura cząstek	Przeważnie zespoły zwykłych cząsteczek	Często makrocząsteczki
Stężenie fazy rozproszonej	Na ogół nieznaczne	Może być duże
Ruchy Browna	Wyraźne	Często bardzo niewyraźne
Efekt lyndalla	Wyraźny	Niewyraźny
Barwa układu	Często zabarwione	Najczęściej bezbarwne
Ładunek elektryczny	Cząstki są zawsze naładowane	Ładunek może nie występować
Lepkość	Zbliżona do fazy rozpraszającej	Większa niż fazy rozpraszającej
Tworzenie piany	Nie tworzą piany	Łatwo tworzą pianę
Pęcznienie	Nie pęcznieją	pęczniejąc zwiększają objętość
Tworzenie galaret	Nie tworzą galaret	Łatwo tworzą galarety
Wrażliwość na działanie	Koagulacja pod wpływem	Mało wrażliwe, pod wpływem
elektrolitu	małych stężeń elektrolitu	dużych stężeń następuje wysala-nie lub koacerwacja
Wrażliwość na działanie środków dehydratujących	Nieznaczna i dopiero przy dużych stężeniach	F»rzy dużych stężeniach znaczna
Charakter koagulacji	Nieodwracalna	Odwracalna
Napięcie powierzchniowe	Zbliżone do fazy rozpraszającej	Mniejsze od fazy rozpraszającej

Cząstki koloidowe są zwykle obdarzone ładunkiem elektrycznym spowodowanym adsorpcją jonów elektrolitu z układu, procesem dysocjacji elektrolitycznej koloidu cząsteczkowego lub cząsteczek tworzących cząstkę koloidową. Cząstkę koloidu wraz ze znajdującymi się wokół niej jonami nazywamy micelą koloidową, a pozostałość - ośrodkiem międzymicelarnym.

W przypadku koloidu liofobowego micela składa się z kilku warstw, przedstawionych schematycznie na przykładzie Agi na rysunku 5.4. Wewnętrzną warstwę miceli Agi, wytrąconego w roztworze KI za pomocą roztworu AgN0₃ (rys. 5.4a), stanowi tzw. jądro, złożone z cząsteczek Agi, elektrycznie obojętne. Na powierzchni jądra znajdują się zaadsorbowane z roztwom jony I^-, które wraz z pewną liczbą jonów K⁺ stanowią zewnętrzną warstwę cząstki, tzw. adsorpcyjną — w tym przypadku naładowaną ujemnie (przewaga jonów F). W przypadku koloidu Agi, wytrąconego w roztworze AgN0₃ za pomocą roztwom KI (rys. 5.4b) cząstka koloidowa jest naładowana dodatnio wskutek adsorpcji jonów Ag⁺ z roztwom. Na powierzchni jądra adsorbują się zawsze tylko takie jony, które rozmiarem pasują do sieci krystalicznej Agi, a więc F lub Ag⁺ (zależnie od wamnków strącania). Z warstwą adsorpcyjną jest związana luźno tzw. warstwa dyfuzyjna (rozmyta), zawierająca pozostałe jony.